کوه نمک ... کوه جاشک ... گنبد نمکی جاشک. ... استان بوشهر .. مورخه 21 بهمن 402 Jashak Salt Mountain

کوه جاشک یا کوه نمک ، رشته کوه منتهی الیه رشته کوه زاگرس در استان بوشهر جنوب ایران است. موضوع پراهمیت این کوه وجود گنبد نمکی جاشک در قسمت شمال غربی آن است. این کوه رشته مانند در جنوب شهرستان دشتی و شمال شهرستان دیر قرار دارد.

گنبد نمکی جاشک که با نام‌های کوه نمک جاشک و گنبد نمکی دشتی نیز شناخته می‌شود، ناحیه وسیع و مرتفعی در کوه جاشک است. این گنبد از بزرگ‌ترین، فعال‌ترین و زیباترین گنبدهای نمکی ایران و خاورمیانه به شمار می‌آید و به‌عنوان تنها اثر طبیعی ملی استان بوشهر، در سال ۱۳۸۸ به ثبت رسید .
کوه نمک با دارا بودن چشم‌اندازهای زیبای زمین‌شناسی، انواع سنگ‌های مختلف، غارهای طبیعی و طبیعت بکر درون آن‌ها، آبشارکوه‌ها و آویزه‌های نمکی نه‌تنها چشم هر بیننده‌ای را می‌نوازد، بلکه بهترین محل برای محققان علاقه‌مند به علم زمین‌شناسی است. رنگ سفید نمک‌های طعام گنبد به منطقه جلوه‌ای زیبا بخشیده است، به‌نحوی که از جاده خورموج دیر به‌صورت یک کوه برفی زیبا در بخش شرقی دشت برهنه ظاهر می‌شود.
گنبد نمکی جاشک از جاهای دیدنی بوشهر است و در بخش‌های کاکی و بردخون، حدفاصل دو شهرستان دشتی و دیر واقع شده است و شرق روستای گنخک، در شهرستان دشتی و شمال روستای جاشک، در شهرستان دیر قرار دارد. این گنبد نمکی در دل کوه جاشک، در نزدیکی انتهای شمالی آن، جا خوش کرده است و مرتفع‌ترین قسمت کوه را تشکیل می‌دهد. غرب آن روستای گنخک، شرق آن روستای کردلان و شمال‌شرقی آن روستای درویشی (شهرستان دشتی) و جنوب آن روستای جاشک قرار دارد.
از بوشهر وارد جاده بوشهر-برازجان شوید و در محل چغادک، مسیر خود را سمت بزرگراه اهرم-چغادک کج کنید. در این مسیر برانید تا به خورموج برسید. از خورموج نیز عبور کنید. پس از ۵۰ کیلومتر به روستای گنخک خواهید رسید. همچنان پیش بروید. پس از سه کیلومتر از گنخک، میان دو روستای گنخک و جاشک، جاده‌ای فرعی و خاکی وجود دارد. این جاده به معدن قدیمی نمکی که پیشتر در منطقه فعال بود، تعلق داشته است. در ابتدای راه محیط‌ بانی قرار دارد. که حتما جهت پیمایش مد نظر قرار گیرد که محیط بانی راس ساعت سه بعدظهر درب ورودی را میبندد ... و جهت ورود شماره پلاک ماشین ثبت میگردد و کارت ملی اخذ میگردد و در زمان خروج عودت میگردد و از شرایط ورود آسیب نرساندن و کندن سنگ نمک و نمونه برداری و نریختن آشغال و رعایت ساعت خروج و دقت در ورود به غارهای نمکی به علت ریزش میباشد ..
با ادامه در همین مسیر، از سمت غرب جاشک وارد خواهید شد. برای دسترسی از سمت شرق نیز، در جاده اصلی، بعد از پل روستای کردلان وارد جاده‌ای خاکی شوید. این جاده شما را به کوهپایه‌های گنبد می‌رساند.
گنبد نمکی جاشک ۱۲ کیلومتر درازا و ۴.۵ کیلومتر پهنا دارد. وسعت گنبد حدود ۳۶۶۶ هکتار و ارتفاع قله آن ۱۳۵۰ متر از سطح دریا است. موقعیت خاص گنبد نمکی جاشک که باعث شوری آب رودخانه مند می‌شود، شاید تنها عامل زیان‌رسان به منطقه باشد. رودخانه تا قبل از روستای باغان شیرین و قابل شرب و استفاده کشاورزی است؛ اما پس از عبور از کنار گنبد و دور زدن آن، آب رودخانه با درصد زیادی شوری همراه می‌شود. در فصل پربارش، آب رودخانه سطح دشت‌های چغاپور و دشتی را فرامی‌گیرد و به‌‌علت تبخیر زیاد، نمک روی سطح خاک باقی‌ می‌ماند و باعث شوری زمین‌های منطقه می‌شود.
افسانه‌های گنبد نمکی جاشک

دو افسانه جالب درباره گنبد نمکی جاشک وجود دارد:

برخی این پدیده را نتیجه نوعی نفرین می‌دانند. طبق باور برخی، در گذشته‌های، بزهایی با شیرهای خوشمزه در این منطقه زندگی می‌کردند. لذیذ بودن شیرهای بزها، زنان را وسوسه می‌کرد که آن‌ها را بدوشند. هرکدام از زنان که اقدام به دوشیدن بزی می‌کرد، با همان بز به سنگ بدل می‌شد. بدین‌ترتیب زنان و بزها به سنگ تبدیل شدند و گنبد نمکی جاشک شکل گرفت.

برخی دیگر نیز باور دارند که این مکان محل زندگی یک دیو بوده و از او محافظت می‌کرده است .
جاهای دیدنی گنبد نمکی جاشک

سازه‌های رنگین نمکی

گنبد نمکی دشتی میزبان کانی‌ها و بلورهای زیبای فراوانی است که در پهنه گنبد گسترده‌اند. تنوع رنگ نمک‌های گنبد پدیده‌ای متحیر و شگفت‌انگیز است که کمتر جایی می‌توان مشابه آن را یافت. این رنگ‌های متنوع قرمز، قهوه‌ای، سفید، زرد، سیاه و نارنجی نقش مهمی در جذب گردشگران ایفا می‌کنند و بلورهای زیبای نمک و بسیاری کانی‌های غیر سیلیکاته نظیر پیریت و فلورین با تنوع رنگ و جلای فلزی و غیرفلزی برای هر بیننده‌ای جذاب هستند.
یخچال‌های نمکی

یخچال‌های نمکی از جمله پدیده‌های زیبای گنبد نمکی دشتی به شمار می‌روند و در ناحیه شمال غربی گنبد به وضوح دیده می‌شوند. این یخچال‌ها که حاصل حرکت ثقلی توده‌های نمکی در جهت شیب زمین است، در حاشیه کناره گنبد تشکیل می‌شود و به‌دلیل مشابهت آن با یخچال‌های یخی به این نام شهرت یافته‌اند.

آبشارهای نمکی

آبشارهای زیبای نمکی از دیگر ویژگی‌های گردشگری گنبد نمکی دشتی هستند که چهره‌ای بس زیبا و دلنشین را به آن بخشیده‌اند. این آبشارها در واقع مسیر طبیعی جریان آب گنبد هستند. در فصول کم‌آبی به‌واسطه تبخیر کامل آب، بلورهای زیبای نمکی ضخیمی در جهت جریان و به‌ویژه در مسیر آبشارها ایجاد می‌شوند و منظره تماشایی آبشار نمکی را ایجاد می‌کنند. این پدیده نادر در اواسط بهار تا تابستان و پاییز دیده می‌شود.

دره گل کلم

دره گل‌ کلم یکی از جالب‌ترین دیدنی‌های منطقه است. سراسر سطح دره را نمک‌هایی پوشانیده‌اند که به‌صورت گل کلم هستند. ابعاد این گل کلم‌های نمکی با یک‌دیگر متفاوت است و برخی از آن‌ها به‌صورت شکوفه‌هایی شکوفا به‌نظر می‌آیند .
پلایا

پلایا از پدیده‌های زیبای فرسایش حاصل از گنبدهای نمکی است که در دشت‌های دامنه‌ای پایین دست گنبدها به‌دلیل شور بودن آب‌های فصلی حاصل از این گنبدها و سیلان آن روی دشت و تمرکز در نواحی خط‌القعر آبرفت‌ها به‌صورت پهنه‌های نمکی ایجاد می‌شود.

دودکش‌های جن

دودکش‌‌های جن که با نام تخت دیو نیز شناخته می‌شوند، از زیباترین پدیده‌های فرسایشی گنبد جاشک هستند. این پدیده به‌دلیل اختلاف در میزان فرسایش‌پذیری سنگ‌ها، به‌صورت ستون‌هایی در میان نمک‌های گنبد ظاهر شده‌اند.
غارهای نمکی

غارهای نمکی از دیگر جلوه‌های تماشایی گنبد نمکی دشتی هستند. این غارها که بر اثر انحلال رسوبات نمکی ایجاد می‌شوند، در جای‌جای گنبد قابل‌مشاهده هستند. در بخش‌های داخلی این غارها، بلورهای زیبای نمک به‌صورت استلاگمیت و استلاگتیت جلوه‌ای دیدنی به غارها بخشیده‌اند.

چشمه‌های نمکی

این چشمه‌ها در واقع نبض حیات گنبد نمکی جاشک هستند. از دل چشمه‌ها آب شور از اعماق زمین به سطح آن راه می‌یابد. این چشمه‌ها را در جای‌جای محدوده می‌توان دید. بدون چشمه‌های نمکی، گنبد نمکی جاشک به پایان خود می‌رسد.
بهترین زمان بازدید از گنبد نمکی جاشک

سفر به مناطق جنوبی کشور در فصول گرم سال، به‌دلیل وجود رطوبت و دمای بالای هوا توصیه نمی‌شود. بهترین زمان بازدید از گنبد نمکی جاشک نیمه دوم پاییز تا اواخر زمستان است.

Mount Jashak or Mount Namak is a mountain range at the end of the Zagros mountain range in Bushehr province, south of Iran. The most important issue of this mountain is the presence of the Jashak salt dome in its northwestern part. This string-like mountain is located in the south of Dashti city and north of Deir city.

Jashak Salt Dome, which is also known as Jashak Salt Mountain and Dashti Salt Dome, is a large and high area in Jashak Mountain. This dome is one of the largest, most active and most beautiful salt domes in Iran and the Middle East and was registered as the only national natural monument of Bushehr province in 2008.
With beautiful geological landscapes, different types of rocks, natural caves and pristine nature inside them, mountain waterfalls and salt hangings, Salt Mountain not only delights the eyes of every viewer, but is also the best place for researchers interested in geology. The white color of Gonbad table salt has given a beautiful appearance to the area, as it appears from Khormouj Dir road as a beautiful snow mountain in the eastern part of Dasht Berehne.
Jashak salt dome is one of the sightseeing places of Bushehr and it is located in Kaki and Bardkhon sections, between Dashti and Deir cities, and it is located east of Gankhak village in Dashti city and north of Jashak village in Deir city. This salt dome is located in the heart of Jashak Mountain, near its northern end, and forms the highest part of the mountain. West of it is Gankhak village, east of it is Kordlan village, northeast of it is Darvishi village (Dashti city), and south of it is Jashak village.
From Bushehr, enter the Bushehr-Brazjan road and at Cheghadek place, turn towards Ahram-Cheghadek highway. Drive in this direction until you reach Khormoj. Also pass Khormoj. After 50 km, you will reach Gankhak village. keep going After three kilometers from Gankhak, between the two villages of Gankhak and Jashak, there is a dirt road. This road belonged to an old salt mine that used to be active in the area. It is located at the beginning of the environmental protection road. It must be taken into account for the navigation that the security guard closes the entrance door at three o'clock in the afternoon... and to enter, the car's license plate number will be registered and the national card will be obtained and it will be returned at the time of exit. Salt and taking samples and not throwing garbage and observing the exit time and being careful in entering the salt caves are the reasons for the fall.
By continuing on the same path, you will enter Jashak from the west side. To access from the east side, on the main road, enter a dirt road after the Kordlan village bridge. This road will take you to the foothills of Gombad.
Jashak salt dome is 12 km long and 4.5 km wide. The area of the dome is about 3666 hectares and the height of its peak is 1350 meters above sea level. The special location of the Jashak salt dome, which causes the salinity of the Mand river water, is perhaps the only harmful factor in the region. The river is sweet and drinkable and can be used for agriculture before Baghan village. But after passing by the dome and bypassing it, the river water is accompanied by a high percentage of salt. In the rainy season, the river water covers the surface of the Chaghapur and Dashti plains and due to high evaporation, salt remains on the soil surface and causes the salinity of the land in the region.
Legends of Jashak Salt Dome

There are two interesting legends about the Jashak salt dome:

Some consider this phenomenon to be the result of a kind of curse. According to the belief of some, in the past, goats with delicious milk lived in this area. The delicacy of goats' milk tempted women to drink it. Any woman who tried to milk a goat was turned to stone by the same goat. In this way, women and goats were turned into stone and Jashak's salt dome was formed.

Others believe that this place was a place where a demon lived and protected him.
Sightseeing places of Jashak Salt Dome

Salt colored structures

The salt dome of the plain hosts many beautiful minerals and crystals that are spread across the dome. The variety of colors of Gobd salts is a surprising and surprising phenomenon that cannot be found anywhere else. These various colors of red, brown, white, yellow, black, and orange play an important role in attracting tourists, and beautiful salt crystals and many non-silicate minerals such as pyrite and fluorine with a variety of colors and metallic and non-metallic luster are attractive to every viewer.
Salt refrigerators

Salt glaciers are among the beautiful phenomena of the salt dome of the plain and can be clearly seen in the northwest area of the dome. These glaciers, which are the result of the gravitational movement of salt masses in the direction of the earth's slope, are formed on the side of the dome and are known by this name because of their similarity with ice glaciers.

Salt waterfalls

The beautiful salt waterfalls are one of the other tourism features of the salt dome of the plain, which have given it a very beautiful and pleasant face. These waterfalls are actually the natural path of the dome water flow. In low water seasons, due to the complete evaporation of water, thick beautiful salt crystals are formed in the direction of the flow, especially in the path of the waterfalls, and create a spectacular view of the salt waterfall. This rare phenomenon is seen in mid-spring to summer and autumn.

Cauliflower valley

Cauliflower Valley is one of the most interesting sights in the region. The entire surface of the valley is covered by salts that are in the form of cauliflower. The dimensions of these salted cabbage flowers are different from each other and some of them look like blooming flowers.
playa

Playa is one of the beautiful phenomena of erosion resulting from salt domes, which is formed in the plains downstream of the domes due to the salinity of the seasonal waters resulting from these domes and its flow on the plain and the concentration of alluvium in the concave areas in the form of salt flats.

Genie chimneys

Genie chimneys, also known as Devil's bed, are more beautiful