Staza zdravlja-Trepča banja.

Hotel Vujan

SRB/ENG U petak 27. aprila 2012. svečano je otvoren nov objekat "Vujan", čija su gradnja i opremanje koštali 3 miliona evra. Ovim objektom, Atomska Banja je obogatila svoju ponudu za 122 ležaja u jednokrevetnim i dvokrevetnim sobama i apartmanima, medicinskim blokom sa modernom opremom za elektro, hidro i kineziterapije, kao i salom za ručnu masažu. Pored navedenog, novi objekat u svom sastavu ima i trpezarije, konferencijsku salu i lift. Objekat je u potpunosti prilagođen osobama sa posebnim potrebama čiji će boravak sada biti mnogo olakšan većim komforom, nameštajem i sanitarijom potpuno prilagođenom njima. "Vujan" je gradjen na nivou hotela sa četiri zvezdice po najsavremenijim principima građevinske tehnologije. Svečanosti otvaranja prisustvovali su brojni gosti iz zemlje i inostranstva, a crvenu traku zajedno su presekli: Snežana Lakićević- državni sekretar za rad i socijalnu politiku, Goran Petković- državni sekretar za turizam, promo lice banje - glumica Mira Banjac, Iguman Jovan- starešina manastira Vujan i vlasnik Atomske Banje- Borivoj Jakovljević. There is one rock in the park, in front of the sanatorium with the inscription carved in it: “This is the place where Multiplex Sclerosis was buried, A.V., teacher from Kragujevac.” This might seem strange to somebody inexperienced, but to thousands of those suffering from this disease, to those who, after treatment in this Spa, were able to throw away their canes, crutches and wheelchairs, this rock and its inscription represent the symbol of victory and of a new life. Trepca is their hope, Trepca is the ray of sunshine in the sudden dark they experienced, and it is their second home.

Izvori lekovite vode

Termomineralni izvori Trepčanske banje spadaju u najbolje proučavane u našoj zemlji. Prvo ispitivanje fizičko-hemijskih svojstava vode izvršili su 1904. godine dr M. Nikolić i dr A. Zege. Mineralni izvori Trepčanske banje vezani su za duboku rasednu liniju i javljaju se u dužini od nepunih 100 metara, na desnoj obali klisuraste doline Besnog potoka, u podnožju šumovitih ogranaka planina Vujna i Bukovika. Izvori su dosta jaki i po sastavu vrlo slični. Temperatura vode je 29,8°C. Trepčanska banja sadrži retke mikroelemente koji su poznati po aktivnom biološkom dejstvu na čovečiji organizam. Gornja Trepča se nalazi u širem području koje obiluje najpoznatijim banjama (Vrnjačka, Mataruška, Bogutovačka, Ovčar banja, i dr.) ne samo u našoj zemlji nego i u Evropi. Velika komparativna prednost Gornje Trepče je što mali broj termomineralnih izvora u Srbiji ima radioaktivna svojstva, a to će, najverovatnije biti presudno za dalji razvoj banje. Utvrđeno je da je voda mineralnih izvora Gornje Trepče blago radio-aktivna, jer pored uobičajenih minerala kalijuma (K), kalcijuma (Ca), natrijuma (Na), hlora (Cl), barijuma (Ba), gvožđa (Fe), srebra (Ag), mangana (Mn), aluminijuma (Al), olova (Pb), hroma (Cr), nikla (Ni), bakra (Cu), sumpora (S) i drugih, sadrži i veoma retkih, gotovo nepoznatih elemenata kao što su: Cezijum, rubidijum, stroncijum, litijum, kobalt, vanadijum, titan, uran, radon i radijum. Zahvaljujući sadržaju nabrojanih retkih elemenata Gornja Trepča je i dobila naziv “Atomska banja”. U njoj je prvi put u termalnim vodama otkriven cezijum. Veoma je srećna okolnost da su odnosi elemenata u termalnim izvorima vrlo povoljni i da je radioaktivnost mala (visoko radioaktivne vode su štetne za ljudski organizam). Maksimalan sadržaj radona iznosi od 3,3 do 7,7 Manheovih jedinica. Verovatno da se u povoljnom odnosu elemenata u termomineralnim vodama i krije tajna ozdravljenja mnogobrojnih bolesnika. Iz literature je poznato da cezijum doprinosi lečenju nervnog sistema, epilepsije i reguliše krvni pritisak. Litijum, rubidijum i stroncijum deluju na nervni sistem, ali i na reumatična oboljenja. Stroncijum je neophodan sastojak za srašćivanje kostiju posle preloma. Veliku ulogu ima u rastu koštanog tkiva, naročito u poslednjem stadijumu razvića ploda. Kod rahitičnih bolesnika utvrđen je nedostatak stroncijuma u koštanom tkivu. U odnosu na termalnu vodu humusi, gline i stene sadrže više litijuma za oko 2000 puta, rubidijuma 4000 puta, stroncijuma oko 3000 puta i cezijuma 150 puta. Posle ovog otkrića u Gornjoj Trepči za lečenje, pored termomineralne vode, na osnovu preporuke medicinskih stručnjaka, koriste se i peloidi – lekovito mineralno blato, koje se spravlja mešanjem humusa i termomineralne vode. Bolesnici se u Gornjoj Trepči kupaju dva puta dnevno, izuzetak predstavljaju samo oni pacijenti kojima lekar odredi jedno kupanje na dan, usled kontraindikacija. Stručnjaci Instituta za nuklearne sirovine, na osnovu analize sadržaja H2S komponente u termalnim vodama Gornje Trepče, utvrdili su da se one ne mogu svrstati u slabo sumporovite, kako je to ranije uvek činjeno, već da pripadaju tipu hidrokarbonatnih zemno-alkalnih voda. Vrednost PH kreće se između 7,4 – 7,5 te se radi o vodama slabo alkalnog karaktera. Termomineralna voda je juvenilna, što znači da ne postoji opasnost da se vremenom iscrpi. Temperatura vode i njen sastav su konstantni, što obezbeđuje permanentnu lekovitost, jer voda prolazi radioaktivne stene. Geohemijski sastav mineralne vode u Gornjoj Trepči prilikom flaširanja i transporta ostaje trajan i međusobni odnosi elemenata se ne menjaju. Naravno, radioaktivnost vremenom opada, kao i u svim drugim slučajevima.

Stacionar, bolnica.

Specijalna bolnica za rehabilitaciju raspolaze savremenom opremom i dobro obucenim kadrom i pruza pacijentima kompletan balneo-fizikalni tretman.Po dolasku u banju pacijent prvo odlazi na lekarski pregled posle koga mu se propisuje tretman adekvatan njegovom zdravstvenom stanju.Inace pacijentu su na raspolaganju lekari specijalisti iz samog lecilista kao i konsultanti iz nekoliko medicinskih oblasti. Za sve vreme boravka pacijent je pod stalnim lekarskim nadzorom.

Crkva presvete Bogorodice.

Nalazi se iznad samih izvora, u samom podnožju između planina Vujan i Bukovik, na desnoj strani male rečice Besni potok. Okolina crkve je gusto pošumljena ali plato na kome se ona nalazi je gotovo čist. Vreme njene gradnje ne zna se sa sigurnošću. Predpostavlja se da je napravljena u drugoj polovini XVIII veka, u Mustaf-pasino doba. On je dao najviše odobrenja Srbima za izgradnju crkvenih institucija. Po nekim drugim teorijama potiče još iz XIV ili XV veka o čemu svedoče uzidani fragmenti u prozor apside, koji po stilskim obeležjima pripadaju moravskoj školi, tog doba. Pošto je bila od slabe drvene konstrukcije, služila je samo do početka XIX veka. Pouzdano se zna da je obnovljena 1824.godine. 24. avgusta 1823., tri kmeta iz Gornje Trepče: Nikit Milenković, Vaso Milenković i Ilija Gojković uputili su molbu knjazu Srpskom, gospodar Milošu Obrenoviću, da odobri obnovu crkve. Obnovu je izvodio Toma Josifović a pored kmetova izgradnju su pomogli i ostali stanovnici Trepče. Kada je renovirana, crkva je dobila i svog paroha, Vasa Popovića, koji je tu ostao do smrti, 1849.godine .Kao parohijalna prvi put se pominje u popisu kneževine Srbije iz 1839.godine, a u popisu iz 1851.godine vidi se da je toj parohiji pripadalo i selo Donja Trepča. 1894.godine ponovo je rekonstruisana a neimar je bio Kosta Prvulović. Međutim priprata koja je tada sazidana brzo se srušila pa je novu napravio 1935. arhimandrit Viktor Gizdavić, starešina manastira Vujan, uz pomoc gornjotrepčana. Sama crkva je jednobrodna građevina, zasvedena poluobličastim svodom koji je poduhvaćen jednim ojačavajućim lukom. Oltar ima dve pravougaone niše. Zidana je od tesanog kamena-trahita, a pokrivena ćeramidom. Priprata koja je dozidana, od opeke je, presvedena je plitkim, segmentnim svodom. Pokrivena je crepom. Crkva nema kube, ima tri krsta na sljemenu. Nikit Milenković je sahranjen u crkvi sa desne strane. Unutrasnjost crkve pored fresaka krase i stare ikone koje potiču iz manastira Vujna a delo su slikara Jeremije Mihailovića, nastale dvadesetih godina XIX veka. Oko crkve se nalazi nekoliko spomenika-krajputaša.

Mostic.

Lepo uklopljen u ambijent.

Ustava/ brana, levo šumskim putem ka 'Krečana'

Pešackai prelaz preko male brane-ustave desnom stranom vodi "Stazom zdravlja" levom ide ka predelu zvanom "krečana". Staza zdravlja na ovoj trasi ide uzbrdo vrlo kratko do predela "livadice" jakim zaokretom da desno gde se levo odvaja pešačka staza ka "Beogradskom naselju".

Ka Beogradskom naselju.

Predeo 'Livadice'

Bungalovi.