Κρήνες του Ηρακλείου

Πύλη Δερματά

Η πύλη Δερματά ή πύλη της Άμμου που βρίσκεται στον ομώνυμο κόλπο είχε κατασκευαστεί ως διέξοδος στην περίπτωση αποκλεισμού του ενετικού λιμανιού.

Κρήνη Priuli

Κρήνη Priuli: Κατασκευασμένη από τον γενικό προβλεπτή Antonio Priuli, στα 1666, βρίσκεται σήμερα όπισθεν του Μποδοσάκειου Δημοτικού Σχολείου (στην περιοχή της Πύλης Δερματά). Τη διακόσμησε με κίονες και πεσσούς, με κιονόκρανα κορινθιακού τύπου, ενώ η όλη κατασκευή στέφεται με τριγωνικό αέτωμα. Εκατέρωθεν των κιόνων σχηματίζονται κόγχες που οι μετόπες τους διακοσμούνται με περίτεχνη διακόσμηση. Στο μέσον της κρήνης υπάρχει επιγραφή τούρκικη στην οποία αναφέρεται το όνομα του πασά που κατόρθωσε να φέρει ξανά νερό στην κρήνη.

Άγιος Μηνάς

Κρήνη Bembo

Κρήνη Bembo: Κατασκευασμένη από τον capitano Gianmatteo Bembo μεταξύ 1552-1554, δεσπόζει στη σημερινή πλατεία Κορνάρου, δίπλα σε άλλη μεταγενέστερη τούρκικη φιλανθρωπική κρήνη. Κοσμείται με οικόσημα και άλλα αναγεννησιακού και γοτθικού τύπου στοιχεία, ενώ ξεχωρίζει στη μέση μεγάλο ακέφαλο άγαλμα ρωμαϊκής περιόδου. Ο κρουνός διακοσμείται με φυτικής διακόσμησης ανάγλυφα στοιχεία.

Κρήνη Morozini

Κρήνη Μοrozini (Λιοντάρια): Από τις γνωστότερες κρήνες του Ηρακλείου, σημείο αναφοράς τόσο για τους κατοίκους του, όσο και για τους επισκέπτες του, αποτελεί σήμερα ένα από τα ωραιότερα μνημεία της πόλης. Κατασκευάστηκε από τον γενικό προβλεπτή Francesco Morozini το 1628, ο οποίος μέσα από ένα περίπλοκο, για την εποχή εκείνη, σύστημα αγωγών κατάφερε να φέρει νερό στη διψασμένη πόλη του Χάνδακα από τις πηγές των Αρχανών. Η οκτάλοβη δεξαμενή που στηρίζεται πάνω σε ειδική εξέδρα διακοσμείται με ανάγλυφες μυθολογικές παραστάσεις και θαλάσσιες μορφές, όπως τρίτωνες, δελφίνια, και διάφορα οικόσημα, ενώ το νερό έρρεε από τα στόματα των τεσσάρων λιονταριών. Στην κορυφή της κρήνης δέσποζε ένα υπερφυσικό άγαλμα του Ποσειδώνα, το οποίο, όμως κατέρρευσε, πιθανώς από σεισμό. Κατά την τουρκοκρατία η κρήνη υπέστη κάποια ακαλαίσθητη διαμόρφωση με την τοποθέτηση ενός περιμετρικού κουβούκλιου γύρω από αυτήν το οποίο όμως αργότερα αφαιρέθηκε. Ο Morosini με την ευκαιρία των εγκαινίων της έκοψε ειδικό μετάλλιο με τη μορφή του από τη μια μεριά και την κρήνη από την άλλη. Τον Ιούλιο 2004 ύστερα από μια πολύμηνη φροντίδα συντήρησης και αποκατάστασής του ο Δήμος παράδωσε στους Ηρακλειώτες και στους επισκέπτες της πόλης, το λαμπρό αυτό μνημείο, πραγματικό κόσμημα της Κρήτης. Morosini Fountain: (The so called Lion's fountain). One of the most known fountains of Heraklion, point of reference for its inhabitants, but also for the visitors. Today it is one of the most beautiful monuments of the city. The «General Provisioner» Francesco Morosini made it in 1628, who, within a complicated for that period, system of pipes he managed to bring water from the Archanes' springs to the thirsty town of Heraklion. The eight-lobe cistern, which is based on a special stand, is decorated with embossed mythological depictions and maritime figures like tritons, dolphins and various coats of arms, while the water was flowing from the mouths of four lions. At the very top of the fountain there was a supernatural statue of Poseidon that was standing out but fell probably due to an earthquake. During the Turkish period the fountain went into a vulgar modulation with the addition of a baldachin (ciborium) around it which was later taken away. Morosini, on the occasion of the inauguration coined a special medal with his figure from one side and the fountain on the other.

Πρόσοψη κρήνης Sagredo

Κρήνη Sagredo: Κατασκευασμένη από τον Giovanni Sagredo μεταξύ 1602-1604, τμήμα της έχει εντοιχιστεί στη βορειοδυτική γωνία της σημερινής Λότζια και διακοσμείται με λαξευμένο γυναικείο άγαλμα που, σύμφωνα με την περιγραφή του Gerola, πιθανώς με το αριστερό χέρι να κρατούσε ασπίδα, ενώ με το δεξί ένα είδος βαρειάς (μεγάλου σφυριού) για επίδειξη, και αναπαρίστανε, ίσως, την προσωποποίηση της Κρήτης.

Εκκλησία Αγίου Τίτου

Με την ανάκτηση της Κρήτης από το Νικηφόρο Φωκά, η έδρα της επισκοπής μεταφέρεται από τη Γόρτυνα στον Χάνδακα που γίνεται τώρα η πρωτεύουσα του νησιού. Ο νέος μητροπολιτικός ναός που είναι ο επισημότερος και μεγαλύτερος στην πόλη είναι αφιερωμένος στον Απόστολο Τίτο. Εδώ, μεταξύ των άλλων κειμηλίων, συγκεντρώθηκαν η Τιμία Κάρα του Αποστόλου Τίτου και η θαυματουργή εικόνα της Μεσοπαντίτισσας. Οι Βενετοί, όταν κατάλαβαν την Κρήτη, εγκατάστησαν στην ορθόδοξη επισκοπή τον λατίνο αρχιεπίσκοπο μετατρέποντας το ναό του Άγιου Τίτου σε επισκοπή λατίνων. Στα μέσα του 15ου αι. ο ναός ανακαινίζεται από τον λατίνο αρχιεπίσκοπο Φ.Ντάντολο. Όμως άλλες καταστροφές θα προκληθούν στο ναό από σεισμούς και πυρκαϊά με αποτέλεσμα να ξανακτιστεί εξαρχής γύρω στα 1557. Είχε σχήμα βασιλικής, σχεδόν τετράγωνο, χωρίς κόγχες, με τρούλο στη μέση και κωδωνοστάσιο στη νοτιοδυτική του γωνία. Το εσωτερικό του χωριζόταν σε τρία κλίτη με δύο τοξοστοιχίες. Κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας ο ναός παραχωρήθηκε στον Φαζίλ Αχμέτ Κιοπρουλή και μετατράπηκε σε τζαμί, ενώ το κωδωνοστάσιο σε μιναρέ. Ο μεγάλος σεισμός του 1856 καταστρέφει το ναό που κτίζεται πάλι από την αρχή. Μετά την ανταλλαγή των πληθυσμών, η Εκκλησία της Κρήτης επισκεύασε κατάλληλα το ναό και το 1925 αφιερώθηκε και πάλι στον Απόστολο Τίτο. Ανατολικά του ναού ήταν το μέγαρο της Αρχιεπισκοπής.