Atatürk'ün 1938 (?) yılında ziyaret ettiği Mimar Sinan Köyü

Atatürk İstanbul’a geldiğinde Marmara’da yaptığı yat gezilerinin yanı sıra karayoluyla da sık sık çevre köylere giderdi.

Bu gezilerden biri de onun İstanbul’a 27. gelişinde 10 Ağustos 1937 Salı günü Büyükçekmece’deki Sinan (Mimarsinan) köyüne yaptığı günü birlik geziydi.
dönemin gazetelerindeki haberlere bir göz atalım.

11 Ağustos 1937 tarihli Akşam’daki haber şöyle:

“Reisicumhur Atatürk dün öğleden sonra maiyetiyle beraber Florya’dan hareket ederek Çekmece yolu üzerinden Yakuplu köyüne ve oradan Mimarsinan köyüne (eski Kalikratya) gitmiş, köylüler tarafından büyük tezahüratla karşılanmıştır. Atatürk’ü aralarında gören köylüler bir bayram günü neşesi içinde büyük misafirlerinin etrafını almışlar, bu esnada her biri bir masa ve sandalye taşıyarak deniz kenarında mütevazı bir köy sofrası hazırlayıp Atatürk’e kavun, karpuz, yoğurt ve taze köy ekmeği ikram etmişlerdir. Atatürk köylülerin hazırladığı sofraya oturmuş onlarla beraber, kavun, karpuz yoğurt yemiş, bilhassa köy ekmeğinin lezzet ve temizliğinden son derece memnun kalarak köylülere iltifatta bulunmuştur. Atatürk köylülerle bir müddet hasbühalden sonra harman yerlerini gezmiş ve mahsullerin güzelliğinden memnun kalmıştır. Atatürk akşam üzeri gene köylülerin sevinç tezahürleri ve alkışları arasında Mimarsinan köyünden ayrılarak saat 18 sularında Florya’ya avdet buyurmuşlardır.”

Ziyaretin haberi aynı tarihli Cumhuriyet gazetesinde de şöyle yer almış:

“Atatürk dün öğleden sonra saat 6’da Sinanköyüne gitmiş, orada halk ve köylü ile hasbıhalde bulunmuştur. Büyük önder köylü ile çok yakından alakadar olmuş ve kendisine ikram edilen meyvaları kabul etmiştir. Atatürk köylünün ‘İnşallah gene buyur. Her zaman için bekleriz, gelecek defa geldiğiniz zaman köyümüzü daha ziyade şenlenmiş, daha ziyade gelişmiş ve güzelleşmiş bulacaksınız.’ sözleri arasında ve çok samimi bir teşyi merasimile köyden ayrılmıştır.”

TANIKLAR ANLATIYOR

Gelelim o günün tanıklarının anlattıklarına.

Lütfü Gülcan anlatıyor: (1)

“Rahmetli Gazi Paşa 1937 yılında Mimarsinan’a geldi halkla konuşmaya. Etrafını çevirdik hemen. Bizim patriyotlardan bir kadın yanına gitmek istedi. Etrafındakiler bırakmadı. Ama o gördü, kadını yanına çağırdı. Ne istediğini sordu. Kadın ‘Arazimiz az.’ dedi, arazi istedi. Mustafa Kemal elini şöyle bir kaldırdı, denizi gösterdi, ‘Artık sizin toprağınız deniz, mahsulü de içindeki balıklar.’ dedi. Gazi’nin demek istediğini anlayanlar anladı, Mimarsinan’da balıkçı reisleri yetişti.”

Pakize Uçar’ın (2) da Atatürk’ün Mimarsinan’ı ziyaretine tanıklığı şöyle:

“Evin ihtiyacı ekmeğini taş fırında pişirmek bana aitti. O gün de somunu pişirmiş, fırından çıkarmış ve somunlar terlesin diye üstünü bezle örtmüştüm. Bir ara kaynım Fettah eve geldi. ‘Atatürk geldi iskeleye. Hadi görmeye gelin…’ diye sevinçle karışık heyecanla haber verdi.1937’nin ağustosuydu. Atatürk’ün canı ev ekmeği istemiş. Kalabalığa ‘Bana ev ekmeği getirin.’ diye seslenmiş. Bunun üzerine kaynım koşarak eve geldi, yaptığım ekmeklerden aldı. Hep beraber iskeleye indik. Atatürk o ekmeklerden birini ucundan kopardı, kokladı ve yedi. Geri kalanının yanındakilere verdi ve ‘Çocuk, bunları götüreceğiz.’ dedi. Cafer (Ağan) Amca’nın işlettiği gazinoda onun yaptığı kahveyi içtikten sonra bize el sallayarak Mimarsinan’dan ayrıldı.”

Atatürk Mimarsinan’da daha sonra kendisine ikram edilen kuru fasulyeyi turşu ve köy ekmeğiyle yemiş. Yemekten sonra Cafer Ağan’ın işlettiği köy kahvesinde yanındakilerle beraber bir fincan kahve içmiş. Kahveyi Cafer Ağan pişirmiş.

……….

İskender Özsoy. Mübadelenin Yas Kardeşleri. Birinci Basım. Bağlam Yayınları. İstanbul,2014.