صعود گروه کوهنوردی نفت مسجدسلیمان به ارتفاعات سبزكوه و بازديد از آبشار كر و دي كن تنگ زندان چهار محال و بختياري

با سمه تعالي.

درتقريبا انتهاي سبزكوه به سمت جنوب در بين منطقه اي خشن كوهستاني و صخره ها و ديواره هاي سنگي مرتفع و صاف، تنگ زندان با موقعيت E50584 و N31419 قرار دارد. تنگ زندان مجموعه اي زيبا از كوهستان، آبشار، جريان آب، گياهان خودرو و حيات وحش است. مطابق منابع بيش از 10 آبشار در اين منطقه وجود دارد.

يكي از زيباترين، مرتفع ترين و پرآب ترين آبشارهاي ايران در تنگ زندان قرار دارد. اين آبشار كه معروفترين آبشار تنگ زندان و هدف اصلي سفر ما مي باشد. به آبشار كر و دي كن ( به زبان بختياري كر به معناي مه و دي به معناي دود مي باشد) معروف است. بدليل پخش شدن قطرات آب مانند مه و دود در اثر سقوط از ارتفاع زياد، اين نام را بومي ها به آن اختصاص داده اند، ارديبهشت تا تیر بهترين فصل سفر به اين آبشار مي باشد. در بهار طبيعت بسيار زيبا و خطرات آن كمتر است. در ماههاي ديگر سال سرماي شديد، كمبود آب، كوتاه بودن طول روز، خطر ريزش سنگ و ....وجود خواهد داشت.

اين آبشار زيبا رشته كوه هزاردره را از سبزه كوه جدا مي كند. كوه هزار دره با ارتفاع 3870 متر، از شمال به كوه چرو و دشت گندمان و از شمال غرب به سبزه كوه منتهي مي شود. و در دامنه جنوبي آن رودخانه كره بس جاري است،

ديواره هايي كه در زير قله هزار دره قرار گرفته اند، دامنه هاي شرقي تنگ زندان را تشكيل مي دهند.

در منطقه تنگ زندان و مسير دسترسي به آن حتي راه مالرو نيز وجود ندارد، و به همين دليل و عدم سكونت انسان از جمله عشاير داراي طبيعتي بسار زيبا و دست نخورده بكر مي باشد. و پر از گونه هاي گياهي، جانوري، متنوع مي باشد. البته قبل از تنوره در زمان بازديد اين گروه، تعدادي از درختان , سوخته شده روئت شد. كه راهنما دليل آنرا رعد و برق دانست. ولي به احتمال بسيار زياد دست انسان در كار بوده است.

مسيرهاي دسترسي به آبشارهاي تنگ زندان (كوهنوردي):

يك-مسير گروه ما- (مسجدسليمان-ايذه - گندمان-كنارك صفلي-منارك عليا و مورچگان-وستگان- سه راهي وستگان، سبزه كوه،ناغان(جاده آسفالته)) –(تعاوني عشايري-لال احمرمحل پياده شدن از ميني بوس(جاده خاكي)) -

دو- شهركرد-چغاخور-ناغان-چهارطاق-سه راهي وستگان، سبزه كوه، ناغان- بقيه مسير مثل مورد

سه- از سمت روستاي معدن كه نياز به عبور از آب و دره نوردي دارد.



گزارش صعود

گروه كوهنوردي نفت مسجدسليمان پس از وقفه چندين ماهه بدليل شيوع ويروس كرونا، پس از برنامه ريزي هاي لازم، جهت سفر به آبشارهاي تنگ زندان سبزه كوه چهارمحال بختياري در تاريخ 99/4/4 راس ساعت 14 از مسجدسليمان عازم شهر گندمان از توابع شهرستان بروجن شد.

بدليل شيوع ويروس كرونا همگي افراد گروه از ماسك استفاده نموده و از اينكه در طول سفر مجبور به استفاده از ماسك و عدم توقف جهت استراحتي كوتاه مي باشند، سفر را سخت مي نمود، ليكن عبور جاده خصوصا بعد از ايذه از طبيعت بكر و زيباي زاگرس و درختان خصوصا بلوطش خستگي را از تن بدر مي كرد. پس از ايذه و حدود ساعت 18:04 به پل جديد كارون3 رسيديم. ياد پل شالو افتادم (الان در زير درياچه سد كارون3 قرار دارد )كه جزئي از ايل راه دژپارت را تشكيل مي داد و در طول صدها سال محل عبور عشاير و بعد وسايل نقليه بود. قبل از احداث پل شالو مردم مجبور به استفاده از جره بودند كه هر از گاهي خود و احشامشان در عبور از آن دچار حادثه مي شدند. شخص عزيزي مي فرمود كه زمان قديم هنگامي كه عشاير قصد عبور از پل را داشتند، ماموران مخصوصي در آنسوي پل جلو عشاير را مي گرفتند و قرصهاي ضد بيماري را به آنها مي دادند. او مي گفت مردم آنزمان فكر مي كردند اين قرصها مضرند و آنها كه فرصت مي كردند قرصها را از دهان بيرون مي انداختند همچنين گفت كه زماني دزديها زياد شده بود. و عشاير خيلي صدمه ديد. يكي از مامورين هر دزدي را مي گرفت او را با طناب چندين بار از پل شالو آويزان مي كرد تا سر و گردن ايشان با آب رودخانه كه حدود 50 متر پايينتر از عرشه پل بود برخورد نمايد. و با اينكار دزدي خيلي كمتر شده بود.

پس از عبور از مسير بكر زاگرس كه در طول مسير دو سد بزرگ كارون 3 و كارون 4 را در خود جاي داده بود. و بعد از آن شهرهاي در طول مسير را, حدود ساعت 10 شب به گندمان رسيديم. شب را در گندمان مانديم و راس ساعت 3:50 روز پنجشنبه مورخ 99/4/5 با يك دستگاه ميني بوس از گندمان در مسير جاده گندمان – خوزستان ، عازم سبزه كوه شديم. حدود دو كيلومتر بعد از گندمان وارد فرعي سمت راست به سمت روستاي وستگان شديم. پس از طي 14.5 كيلومتر مسير و با عبور از روستاهاي كنارك صفلي-منارك عليا و مورچگان ساعت 4:15 به روستاي وستگان آخرين روستايي كه در مسير وجود داشت رسيديم. سپس جاده اي را كه مشخص بود تازه آسفالت شده را ادامه داديم . در طول مسير قبل از سه راهي وستگان-تنگ زندان-سبزه كوه سمت راست جاده حدودا 13 كيلومتر بعد از وستگان تابلو مناطق حفاظت شده سبزه كوه به چشم مي خورد. حدود ساعت 4:30 و در كيلومتر 31/300 از گندمان(حدود 17 كيلومتر بعد از روستاي وستگان) ، به يك سه راهي مي رسيم كه آنرا سه راهي وستگان-تنگ زندان- سبزه كوه در اين گزارش نام مي برم . در اين جا جاده آسفالت تمام ميشود و بايد از جاده خاكي وسط (سمت چپ) ادامه دهيم. از اينجا تا انتهاي مسير(محل ژياده شدن از ميني بوس) تقريبا 10/5 كيلومتر مسير داريم. حدود يك كيلومتر بعد ساختماني سنگي به ابعاد سوله اي ورزشي با يك ساختمان كوچك در كنارش در سمت چپ جاده خاكي قابل رويت مي باشد. كه به ساختمان تعاوني عشايري معروف مي باشد. نهايتا با ادامه دادن مسير اصلي راس ساعت 5:27 به منطقه كه راهنماي محلي آنرا لال احمر ناميد و اقع در كيلومتر حدود 42 از گندمان رسيديم. از اينجا به بعد مسير را بايد پياده ادامه مي داديم . پس از عبور از دو تپه و در مسيري بدون مشكل به مسيري پاكوب رسيديم در ادامه مسير پاكوب ساعت6:027 و در 2/300 كيلومتري مسير پياده روي به محلي بنام رگ باريگ (ايوان) رسيديم. اين قسمت از مسير كه مسير باريكي مي باشد و در بعضي از قسمتهاي آن به عرض يك كفش مي رسد، از يكطرف در لبه پرتگاه مي باشد و از طرف ديگر بدليل ديواره ايواني شكل بالاي آن احتمال برخورد كوله ها با ديواره و سقوط وجود دارد. اين محل را بايد بسيار با احتياط عبور نمود و مواظب ليز خوردن يا برخورد كوله ها با ديواره بود. طول اين تكه از مسير حدود 50متر مي باشد. پس از عبور از رگ باريگ بايد به سمت راست دره رفت و ادامه داد. در ادامه مسير از شيبي نسبتا تند كه حالت مابين شن اسكي و پاكوب آنرا مشكل ساز نموده است و احتمال ليز خوردن زياد است بايد عبور نمود. راس ساعت 7:27 صبح و پس از حدود 4 كيلومتر پياده روي به چشمه زيبا و چند درخت كه يكي از آنها درخت كهنسال و بزرگي بود و احتمالا نام چشمه از آن گرفته شده بود رسيديم. پس از صرف صبحانه، اندكي استراحت و برداشت آب سرد و گوارا از چشمه, راس ساعت 8:20 محل را ترك كرديم. لازم به توضيح است از اين چشمه تا چشمه بعدي كه همان تنوره مي باشد و حدود 2 كيلومتر و يك ساعت مسير سخت گذر ، دست به سنگ و شيب و گرماي هوا را در مقابل داريد بايد با اندازه كافي حداقل 1 ليتر آب به همراه داشته باشيد. راس ساعت 8:32 به سنگ مكعبي بزرگي با شكافي در وسط آن كه فاصله چنداني (حدود 300 متر) با چشمه تاك ندارد، رسيديم. با عبور از شيب و صخره سخت گذر(دست به سنگ) در چندين مرتبه راس ساعت 9:30 به سرچشمه آبشار يا تنوره كه گودالي نسبتا بزرگ بود و كل حجم آب آبشار از آنجا سرچشمه مي گرفت رسيديم. در ادامه مسير بايستي از راس غربي بالاي تنوره كه صخره اي با ارتفاع بيش از سه متر بود و بصورت دست به سنگ و با احتياط عبور مي كرديم. پس از عبور از اين صخره و سه محل سخت گذر و مشكل بصورت دست به سنگ نهايتا راس ساعت 10:22 به آبشار اول رسيديم. آبشاري بسيار زيبا با ارتفاعي حدود 50 متر كه صداي غرشش صحبت كردن با همديگر را سخت و قطرات نمناك پراكنده در هوايش سخت خيسمان كرده بود.

با اين وجود آرامش و هيجان وصف ناپذيري را به اعضاء گروه داده بود. و اين قدرت خداوند را مي رساند، در حالي كه صداي غرش وار ريزش آب سكوت را به هم زده بود، ارامش خاصي بر گروه حكمفرما بود.

ساعت 10:37 از آبشار اول خداحافظي و رهسپار آبشاري شديم كه كليپ هاي آن در فضاي مجازي ديدنش را رويا كرده بود.

مجددا پس از عبور از دو مورد دست به سنگ راس ساعت 11:15 به آبشار زيبا، معروف، و بي نظير كر و دي كن رسيديم. آبشاري كه با آن حجم آب آنچنان از ارتفاع حدود 100 متري براي رسيدن به زمين عجله داشت، كه قطرات پخش شده اش در هوا اجازه نزديك شدن به آن را نمي داد. آبشاري بي نظير كه قلم در نوشتن عظمتش ناتوان است و فقط ديدن مي تواند دركش كند. واقعا حضور در آنجا لذت بخش بود. و خاطره حضور در آن مكان و ديدن زيبائي هاي خالق يكتا مي تواند تا سالها آرامش بخش باشد.

راس ساعت 12:22 علي رغم اينكه دل كندن سخت بود, آبشار دوم را ترك كرديم و ساعت 7:50 به محل سوار شدن به ميني بوس رسيديم.

*كل مسير پياده روي رفت و برگشت طي شده نزديك به 5/14 كيلومتر و مدت زمان رفت و برگشت بدون احتساب زمانهاي توقف (حدود 4 ساعت) 14 ساعت بود.

ساعت 9:26 گندمان بوديم. ساعت 11 از گندمان حركت و با رسيدن به مسجدسليمان راس ساعت 7:00 روز جمعه مورخ 6/4/ 99 سفر دو روزه گروه پايان يافت.

از گروه كوهنوردي نفت مسجدسليمان در اين سفر آقايان يوسف باقري، رضا نوذري(سرپرست گروه)، شاهرخ قياسي(نماينده امور ورزش)، صفر عالي پور، فرج قنبري، ابراهيم محمدي، محمدباقرعليجاني، ارسطو دارابپور، مهرداد آقابيگي و مهدي شريفي (مسول خدمات) حضور داشتند.

آقايان مهرداد مولائي راهنماي محلي(09138748922)، اسماعيل حسيني راهنما( 09010657077 ) و صادق حيدري نيز ما را همراهي و راهنمايي نمودند.

ب

مهرداد آقابيگي عضو گروه كوهنوردي نفت مسجدسليمان مورخ 99/04/9


توصيه ها:

*در اكثر نقاط آنتن دهي ضعيف است.

*اين مسير براي كوهنوردان و افرادي كه توان بدني بالا و ترس از ارتفاع ندارند، مناسب است. و براي سفرهاي خانوادگي توصيه نمي شود.

*حضور راهنما الزامي است. انرژي زيادي مي گيرد.

*حركت در تاريكي و شب به هيچ وجه تئصيه نمي شود. كنار تنوره جاي مناسبي براي كمپ زدن مي باشد.

*طناب، باتوم، دوليتر آب،G.P.S ، به همراه داشته باشيد.

* در عبور از ايوان مواظب برخورد كوله ها با ديواره باشيد.

*مواظب باشيد در كنار آبشارها ليز نخوريد.