Rondje Ter Borg en Ruiten Aa. Bos, Heide, Grasland, Vennetjes en Beekdal

Een makkelijke wandeling door een heel gevarieerd landschap.

Vroeger bestond Ter Borg voor het grootste deel uit heidevelden. De grond was te arm om geschikt te maken voor de landbouw. Door er naaldbomen te planten, ten behoeve van de houtproductie, konden deze zogenaamde "woeste gronden" vanaf de jaren dertig toch nuttig worden gebruikt. Met het aanplanten van zomereiken en de aankoop van ecologisch interessante graslanden en akkers werd in de jaren 70 een begin gemaakt met de ontwikkeling van Ter Borg als natuurgebied.
Door een uitgebalanceerd beleid creeërt Staatsbosbeheer in Ter Borg verschillende landschappen waarin voor de gebieden typische planten en dieren de kans krijgen zich te vestigen en te ontwikkelen. Zo kunnen we al wandelend 7 verschillende landschappen tegen komen:

1. Natuurbos zonder en met houtoogst
2. Vochtige en droge heide
3. Vennen
4. Blauwgraslanden
5. Singels en houtwallen
6. Akkerreservaat
7. Beekdal (Ruiten Aa)

Het vertrekpunt van de wandeling is vanaf een parkeerplaats van Staatsbosbeheer.
We beginnen met een heel kort stukje door het bos en gaan dan verder door een gebied dat is gereserveerd voor de grazers. Zoals we dus zouden verwachten is dit een meer open grasland met (minder voor de hand liggend) af en toe prachtige monumentale zomereiken.
Daarna gaan we verder en komen we na nog weer een stukje bos uit bij de Ruiten Aa die we met een bruggetje oversteken.

De Ruiten Aa: kronkelende ruggegraat van het landschap bij Westerwolde
Al kronkelend stroomt de Ruiten Aa langs het klassieke landschap met essen, bossen en graslanden en vormt zo de ruggegraat van het beekdal van Westerwolde. Toch zag de beek er enkele tientallen jaren geleden nog heel anders uit. In de vorige eeuw werd de Ruiten Aa rechtgetrokken en gekanaliseerd.
Bochten verdwenen, het kanaal werd dieper en breder. Zo kon het water snel worden afgevoerd. Maar de rechte kanalen zorgden voor een afname in biodiversiteit en bleken niet bestendig tegen het veranderende klimaat. In droge zomers kwamen bovenstrooms beken leeg te staan en in natte winters ontstond benedenstrooms wateroverlast.
De afgelopen decennia werkten natuurbeheerders en het waterschap aan het herstel van de Ruiten Aa. Het belangrijkste was dat de beek weer mocht meanderen, dus de bochten werden teruggebracht. Die oorspronkelijke slingerende beek blijkt namelijk heel bestendig tegen het veranderende klimaat.
Hier bij de Ruiten Aa zorgt de her-meandering voor een betere waterafvoer wanneer er veel water is. De bochten vertragen namelijk het stromende water. Maar er is ook overstromingsgebied gecreëerd op de graslanden. Eigenlijk is de oude situatie uit halverwege de 19e eeuw dus een natuurlijke toekomstbestendige klimaatbuffer.
Leven in de bochten: Toch zijn die bochten niet alleen belangrijk voor de waterafvoer, ze zorgen ook voor een hogere biodiversiteit. Bijvoorbeeld in de beek zelf. In de binnenbocht stroomt het water wat langzamer. Hier blijft fijn sediment liggen. In de buitenbocht stroomt het water harder en blijft grover sediment achter. Hierdoor is er ander onderwaterleven te vinden in de binnenbocht dan in de buitenbocht.
Maar ook de steile oeverrand, die in de buitenbocht ontstaat, is goed voor leven rondom de beek. In het voorjaar heb je een grote kans om hier de ijsvogel tegen te komen, die de zandige oeverrand gebruikt om een nestje in te bouwen.

We gaan de Ruiten Aa voor ongeveer 2 km volgen waarbij we langs verschillende informatie punten komen (Ruiten Aa en grondwater meter) en natuurlijk ook vaak een mooi zicht hebben over de beek. Uiteindelijk komen we bij een kleine verhoging waarop het Theater van de Natuur staat.

Het Theater van de Natuur
Beklim de trap naar het Theater van de Natuur en laat je verrassen door de gedichten op de treden. Eenmaal boven kun je het theater ronddraaien en kijk je 360 graden om je heen. Van bovenaf heb je leuk uitzicht op de Ruiten Aa en het bos van Sellingen.

Hierna verlaten we de Ruiten Aa en gaan het bos weer in. Al gauw komen we langs een prachtig ven en niet lang daarna langs een uitgestrekt heideveld. Daarna slingert onze route nog verder door bos over verschillende soorten paden. Als we al bijna aan het einde van de route zijn komen we langs een plek waar nog meer vennen zijn. Daarna nog een kort stuk waarbij onze wandeling parallel aan een veld loopt en we zijn weer terug bij af.

Heb je de route gelopen en vond je hem mooi? Schrijf dan een review, dan weten anderen ook dat deze route interessant is.
Heb je een probleem gehad? Schrijf dan een commentaar met de oplossing die je hebt gevonden!