Ramillies 12km

Mooie wandeling door de velden van het Waals Haspengouwse Ramillies en omgeving, weidse velden en mooie panorama's

Ja, inderdaad, bezig Gieke kon niet stilzitten en ging gezwind op stap!
Eerst bezocht ik het Waals-Brabantse Ramillies, waar de Slag bij Ramillies plaatsvond (Duh, waar anders?)

"bron wikipedia"

De slag bij Ramillies vond plaats op 23 mei 1706 bij het Waals-Brabantse plaatsje Ramillies en was een van de veldslagen van de Spaanse Successieoorlog.
Na jarenlange oorlogen om de macht in Europa wordt in 1697 de vrede van Rijswijk gesloten: Lodewijk XIV wordt gedwongen om zijn Europese aspiraties te temperen, de alliantie van Engeland en de Nederlanden (gezamenlijk onder de koning-stadhouder Willem III) en bondgenoten vanuit de Duitse vorstenstaten is te sterk.
Er ontstaat een wankel machtsevenwicht tussen vooral Engeland en Frankrijk, een evenwicht dat ook een protestants/katholiek evenwicht is.
Dat evenwicht kan worden verstoord door het overlijden van de ziekelijke en kinderloze (en katholieke) Spaanse vorst Karel II, die niet alleen Spanje regeert, maar ook de Spaanse Nederlanden (België), Napels, Sicilië en Milaan. Bovendien heeft Spanje het grootste koloniale rijk van alle Europese mogendheden.
Willem III en Lodewijk XIV maken – buiten de Spaanse vorst om – tot twee maal toe afspraken om Spanje na de dood van Karel II te verdelen. Uitgangspunt van Willem is dat de Spaanse Nederlanden in geen geval onder Franse invloed mogen komen; Lodewijk heeft vooral zijn zinnen gezet op Spanjes Italiaanse bezittingen.
Echter, zonder dat Willem III het weet, maakt Karel II een testament waarin hij Spanje en al haar bezittingen na zijn overlijden overdraagt aan Filips van Anjou, de tweede zoon van de Franse Kroonprins en dus een kleinzoon van Lodewijk XIV, die dit prachtig vindt. Als Karel II in 1700 overlijdt, wordt Filips plechtig door Lodewijk XIV onthaald als de nieuwe koning van Spanje. Om dit kracht bij te zetten bezetten Franse troepen in de Spaanse Nederlanden enkele vestingsteden in de Spaanse Nederlanden (o.a. Luik). Hij verwacht dat Engeland en de Nederlanden, zo kort na de Negenjarige Oorlog nog niet in staat of bereid ene nieuwe grote oorlog te riskeren.
Koning/Stadhouder Willem III voelt zich bedrogen en zoekt steun bij de Nederlandse regenten en de keurvorst van Brandenburg. Ook de Oostenrijkse Keizer sluit zich hierbij aan.
Als even later bekend wordt dat Lodewijk XIV de zoon van de afgezette katholieke Engelse Koning Jacobus II als pretendent van de Engelse Kroon erkent, is ook Engeland zelf over de streep. Willem III maakte dit niet meer mee, want in 1702 viel hij van zijn paard en overleed een paar weken later. Hij werd opgevolgd door koningin Anna. Het geallieerde leger zal worden aangevoerd door de John Churchill, de hertog van Marlborough.
Maar geheel in Willems geest is er opnieuw een sterke alliantie ontstaan van overwegend protestantse landen (Engeland, de Nederlanden, Duitse vorstendommen) tegen het expansionisme van Lodewijk XIV. Engelse troepen steken over naar het Europese vasteland en samen met Nederlandse en Duitse troepen beginnen de gevechten: in de Spaanse Nederlanden en Italië. Luik wordt veroverd maar het lijkt een langdurige oorlog te worden, vooral de Nederlandse regenten willen een defensieve (dus minder kostbare) oorlog.
In 1704 bereiden zowel de geallieerden als Frankrijk (dat een bondgenootschap heeft met de keurvorst van Beieren) zich voor op een beslissende slag. In 1704 lijkt die te gaan plaatsvinden in Blenheim (tegenwoordig Blindheim), een klein Beiers stadje aan de Donau. Frankrijk hoopt de Oostenrijkse keizer te kunnen verslaan en daarmee de geallieerde alliantie te kunnen breken. Marlborough behaalt een enorme overwinning en de Franse maarschalk Tallard wordt gevangengenomen. Het gaat goed, vooral voor Engeland, een paar maanden later wordt ook Gibraltar veroverd, een verovering met verstrekkende gevolgen.
In 1705 overlijdt de Oostenrijkse keizer en Frankrijk put nieuwe moed, de pas tot maarschalk benoemde hertog van Villeroi krijgt opdracht de geallieerden aan te vallen waar hij maar kan. Hoewel de Fransen in Italië aan de winnende hand zijn wordt toch besloten om zich te richten op de Spaanse Nederlanden om enkele verloren vestingsteden te heroveren.
Marlborough had liever Savoie gesteund om daarmee Frankrijk vanuit het zuidoosten te bedreigen, maar de Nederlandse Republiek vreesde dat dit ten koste zou gaan van de troepen aan hun eigen zuidgrens; onder grote druk van de Nederlanden moet Marlborough zijn plannen aanpassen: als hij zich richt op de verdediging tegen de Fransen in Brabant, in de Spaanse Nederlanden, zal de Republiek beter meewerken, meer geld beschikbaar stellen en 10.000 extra manschappen beschikbaar stellen.

De slag

Op 23 mei 1706 treffen de troepen elkaar bij Ramillies. Ramillies maakt onderdeel uit van de oude Brabantse verdedigingslinie.
Marlborough heeft ongeveer 62.000 man tot zijn beschikking (deels Nederlands en deels Brandenburgers), 100 kanonnen en 20 houwitsers. In zijn staf heeft o.a. de Nederlandse maarschalk Hendrik van Nassau-Ouwerkerk zitting.
Het Franse leger o.l.v. Villeroy is iets groter, ongeveer 63.000 (deels Beiers)
De eerste kanonschoten vallen om 13.00 uur, om 14.30 vallen de geallieerden vanuit het oosten aan. Over en weer zijn de troepen in balans opgesteld: Infanterie en cavalerie zijn aan beide zijden evenwichtig over het front verdeeld.
Aan geallieerde zijde o.l.v. Orkney in het noorden en maarschalk Ouwerkerk in het zuiden. De Engelsen o.l.v. Orkney rukken op en Villeroi besluit zijn linkerfront daar te versterken. De aanval van Orkney is echter een afleidingsmanoeuvre, die volgens de bedoeling de rechterflank van de Fransen verzwakt. Dan besluit Marlborough om zijn noordelijke cavalerie naar het zuiden te verplaatsen en dus Ouwerkerk te versterken die er in slaagt om aldus versterkt de Franse linie te doorbreken. Als de slag om ongeveer 19.00 uur eindigt hebben de Fransen een zeer bloedige nederlaag geleden en moet Villeroi met nog ongeveer 15.000 man terugtrekken. Hij heeft ruim 6.500 doden, 5.300 gewonden en 7.000 tot 15.000 gevangenen moeten achterlaten. Ongeveer 30.000 Fransen zijn gevlucht. De Grote Alliantie heeft veel lichtere verliezen geleden.
[bewerken]Epiloog

Na de slag kiezen vrijwel alle steden in de Spaanse Nederlanden de geallieerde kant. Toch geeft Lodewijk XIV niet op: Villeroi, een wat oudere bevelhebber die het altijd meer van zijn goede connecties moest hebben dan van zijn militaire kwaliteiten, wordt ontslagen en Lodewijk geeft zijn troepen in Italië de opdracht naar het Noordelijke front te gaan en in 1708 vindt een nieuwe veldslag plaats in Oudenaarde. Ook deze wordt door Marlborough gewonnen. Toch duurt het nog tot 1713 voordat er een nieuwe vrede wordt gesloten, de Vrede van Utrecht.

en daar ging ik dus een wandelingetje maken, op de met bloed doordrenkte gronden van het slagveld, brrrr...
Onderweg kwam ik nog een konijntje tegen, maar die dacht, mijn naam is haas, ik ben weg....