قله دلو . تنگ خانی . سیاخ دارنگون . ۱۹ آبان ۱۴۰۲ Dalo peak

با ارتفاع 3200 متر ،مرتفع‌ترین قله شهرستان شیراز

شروع مسیر از پارکینگ تنگ خانی که در منطقه سیاخ دارنگون، پس از عبور از پل رودخانه قره غاج و دقیقا قبل از آرامستان روستای دارنگون ،سمت چپ وارد جاده خاکی شده که حدود 2/5 کیلومتر بطرف تنگه خانی تا پارکینگ (البته پارکینگ اول تا پارکینگ آخر که ما پارک کردیم حدود یک کیلومتر فاصله داره)


ساعت شش و چهل و پنج دقیقه حرکت از ابتدای ورودی تنگه خانی و ساعت هشت به چشمه تنگ خانی رسیدیم و ساعت 12 قله دلو و پس از استراحت در ساعت 13 اقدام به برگشت و ساعت پانزده و پانزده دقیقه به چشمه تنگ خانی رسیدیم و پس از صرف نهار و استراحت در ساعت شانزده و چهل و پنج دقیقه به برگشت ادامه و درنهایت در ساعت هفده و چهل و پنج دقیقه اتمام فرود .. هوا عالی و لطیف و چشمه سارها دارای آب و مسیر پاییزی زیبا ..


کوه دلو در 37 کيلومتري جنوب شيراز واقع است و فاصله زیادی با شیراز ندارد.

به‌رغم اين، شيرازي‌ها از اين کوه شناخت چندان ندارند. در شيراز منطقه سپيدان (اردکان فارس) به عنوان ييلاق شهرت فراوان دارد ولي کمتر کسي کوه دلو را، به‌رغم نزديکي راه و طبيعت منحصربه‌فرد آن، مي‌شناسد.

کوه دلو آخرين شاخه جنوبي جبال زاگرس است؛ يعني جبال زاگرس با اين کوه به پايان مي‌رسد. کوه دلو با حدود 3200 متر ارتفاع از سطح دريا مرتفع‌ترين قله جنوب شيراز است، حدود 17 هزار هکتار وسعت دارد و سرآغاز منطقه‌اي کوهستاني است که به کوهمره سُرخي شهرت دارد.

پيش‌تر تصوّر مي‌شد که نام «دلو» ترکي و از ريشه «دلي» به معني «ديوانه» است و طوايف ترک اين نام را به آن داده‌اند و منظورشان کوه «سرکش» بوده است.

اين تلقي در کتاب ايل ناشناخته: پژوهشي در کوه‌نشينان سُرخي فارس (نشر ني، 1366) بازتاب يافت. بعدها، آقاي ايرج افشار توجه دادند که، با توجه به نام‌هاي مشابه چون «دالاهو» (کرند غرب)، نام «دلو» فارسي است.

دالاهو طبق مستندات تاریخی نزدیک به یقین دگرگون شده (بالاهوته) یا (بالاهوتا)ی باستانی است که شیلهاک- اینشوشیناک، پادشاه عیلام باستان(حدود1151- 1165 ق.م) از آن یاد می کند. در زبان عیلامی هوته تنها به معنی جا و مکان می باشد.اگر فرض کنیم که بالا در زبان عیلامی باستان به معنی امروزی آن بکار رفته بنابراین بالا + پسوند هوته (بالاهوتا) می تواند به معنی جای بلند یا کوهستان معنی و تعبیر شود،که نامی مناسب و با مسما برای دالاهو بوده است.

نام کوهمره نیز از دوره صفویه در متون تاریخی به ثبت رسیده و ظاهراً اولین بار در روزنامه ملا جلال منجم معاصر شاه عباس اول به کار رفته است. این نام به منطقه‌ای در جنوب شهر شیراز اطلاق می‌شود که از شرق به فیروزآباد، از غرب به کازرون و از شمال به شیراز محدود است.

منطقه کوهمره به سه ناحیه تقسیم می‌شود: کوهمره نودان، کوهمره جروق و کوهمره سرخی.

کوهمره سرخی به صورت یک دشت دره‌ای به وسعت تقریبی 273 هزار هکتار می‌باشد که در جنوب شرقی شهرستان کازرون و جنوب غربی شیراز قرار دارد. راه‌های ارتباطی این دشت با دشت میان‌کوهی کازرون از سمت شمال غربی، دشت ارژن و همچنین از سمت جنوب، تنگ مسقان می‌باشد. رودخانه قره آغاج مهمترین رودخانه این منطقه است که در امتداد این دشت جریان دارد. رودخانه ماصرم نیز در تنگ مسقان جاری است.

ویزگی‌های جغرافیای منطقه کوهمره سرخی را می‌توان وجود منابع آبی فراوان، پوشش گیاهی متراکم از جنگل‌هاي کهن و انبوه زاگرسي با در ختان متنوع از جمله بلوط ، بنه ، بادام كوهي ،کیالک ،كیكم و ارژن دانست.

پوشش جانوری منطقه نیزمتنوع است و به گفته افراد محلی احتمال حضور خرس و حتی پلنگ در مناطقی از کوه دلو موسوم به کل کولیون می باشد.پرندگان زیادی از جمله :چک ،دارکوب و زرده پر نیز در این منطقه موجودند.

ولی در این منطقه با توجه به اهمیت آن ، تا کنون بررسی خاص باستان شناختی در حوزه پارینه سنگی ، انجام نگرفته است و از این لحاظ این دشت در استان فارس از جمله مناطق کاملا بکر می‌باشد.

جبال کوهمره سُرخي سراسر چشمه و رودخانه است و يکي از شگفتي‌هاي طبيعت جنوب ايران به‌شمار مي‌رود و هوایی معتدل و نسبتاً سرد دارد