Όρος Τζένα

Ανάβαση λίγο πάνω από το χωριό Νότια.

Το αυτοκίνητο πήγε σχετικά άνετα μέχρι το σημείο εκκίνησης. Από εκεί και πέρα η διαδρομή έχει αρκετή σήμανση μέχρι το τυροκομείο.

Δύσκολη διαδρομή και απαιτεί πολύ καλή φυσική κατάσταση.

Ακολουθούν γενικές πληροφορίες:

Η Τζένα είναι ένα από τα πιο όμορφα αλλά και λιγότερο περπατημένα σχετικά άγνωστα βουνά της Βόρειας Ελλάδας. Στην κορυφογραμμή του βουνού βρίσκεται η συνοριακή γραμμή της Ελλάδας με την ΠΓΔΜ, στην ελληνική επικράτεια ανήκει περίπου το 1/3 της έκτασης της. Ψηλότερη κορυφή της Τζένας είναι η Μεγάλη Τζένα ή αλλιώς Πόρτες με υψόμετρο 2.182 μέτρα, ακριβώς πάνω στη μεθοριακή γραμμή. Από το βουνό κατεβαίνουν πολλά ρέματα με σημαντικότερα της Τζένας, το Καθαρό, την Ασβεσταριά και τον Αχυρώνα. Στο βουνό διακρίνεται ένα σχετικά ήπιο ανάγλυφο το οποίο περιλαμβάνει πολλά φαράγγια, ρέματα, καταρράκτες, μεγάλες σάρες, πυκνά δάση καθώς και μία μεγάλη αλπική ζώνη. Φημισμένο είναι το φαράγγι της Μικρής Τζένας ή το φαράγγι της Νότιας, μέσα από το οποίο περνάει ένα από τα ωραιότερα ορεινά μονοπάτια της χώρας μας. Στη Τζένα υπάρχει ένα από ομορφότερα και πιο πυκνά δάση οξιάς της Βόρειας Ελλάδας. Τη χλωρίδα του βουνού αποτελούν περισσότερα από 1.200 είδη εκ των οποίων τα πιο σπάνια συναντώνται στα ψηλότερα σημεία του βουνο. Ανήκει στη ζώνη του Αξιού και πάνω από το 50% της περιοχής είναι δασική γη, ο βοσκότοπος πλέον κατέχει ένα μικρό ποσοστό. Η κύρια χρήση γης είναι η υλοτομία (η διαχείριση των δασών) και η κτηνοτροφία στο βουνό η οποία πλέον σχεδόν δεν υπάρχει. Η περιοχή λόγω της ιδιαίτερης θέσης στα βόρεια σύνορα και της στρατιωτικής σημασίας διατηρείται σε ικανοποιητικά επίπεδα και όλες οι δραστηριότητες συνεχίζονται κανονικά. Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει διανοίξεις νέων δρόμων με αποτέλεσμα την εντατικοποίηση της υλοτομίας και της λαθραίας υλοτομίας σύμφωνα με τη δασική διαχείριση (δασαρχείο). Η ανάπτυξη δρόμων στο βουνό αυξάνει την πίεση και στη λαθροθηρία και εξαφανίζει τον μικρό πληθυσμό των προστατευόμενων αιγάγρων (αγριοκάτσικο). Από το παράνομο κυνήγι, τη δηλητηρίαση και την έλλειψη τροφής υποφέρουν και τα μεγάλα προστατευόμενα αρπακτικά πτηνά (ειδικά οι γύπες).