La Boucle Noire de Charleroi

In 2008 werd Charleroi door de lezers van de Nederlandse krant De Volkskrant uitgeroepen tot lelijkste stad van Europa. Volgens de Karolingers bestaat er echter zoiets niet als slechte reclame en ging men met het nieuw verworven titel duchtig aan de slag om het toerisme te stimuleren. Dit resulteerde onder andere in de oprichting van La Boucle Noire. Een 23 km lange wandeltocht die het hinterland van Charleroi verkent met post-industriële staalbouw en mijnterrils.

Ik had nog geen gebruik gemaakt van de actie van de Belgische regering die gratis treintickets bezorgde aan haar burgers, maar daar bracht deze trip naar Charleroi verandering in. Nadeel is dan weer dat de actie niet geldt voor negen uur en dus mocht ik alsnog het volle pond betalen... Deze wandeling begint aan het station Charleroi-Sud, het grootste treinstation van Charleroi. Deze wandeling is verrassend groen, maar de beginkilometers zijn dat niet. De eerste kilometers verlopen langs de oevers van de Samber en het stadsgezicht van (verlaten) staalbouw is op zijn minst bijzonder te noemen.

Na vijf kilometer wordt het een stukje groener in het park Nelson Mandela waar ook het kasteel van Monceau-sur-Sambre is gelegen. Gedurende de gehele wandeling tref ik amper andere wandelaars aan, maar dit park is de spreekwoordelijke uitzondering. Veel mensen slenteren hier rond, laten hun hond uit of lopen een rondje in het park. Even later gaat het een stukje omhoog en daarna volgt er een stuk langs verhard wegdek gedurende drie kilometer. Dit maakt echter deel uit van het RAVeL-netwerk en is dus erg rustig. Er zit weliswaar een stuk bij die een drukke weg volgt, maar dit duurt gelukkig niet al te lang.

Rond kilometer tien staat de eerste mijnterril op de planning en het landschap verraadt zijn verleden. Af en toe zie ik nog steenhopen waar zwarte restanten het koolverleden van deze site prijsgeven. Het landschap bestaat uit bossen, heide en ruigtes en het viel me op dat hier een heel aantal mijnterrils zijn gelegen in de buurt. Ik was wel al eens eerder naar Waterschei in de buurt van Genk geweest, maar daar waren de mijnterrils op één hand met een paar gebroken vingers te tellen. De top van de terril wordt niet bezocht, maar de toer rondom geeft ook een mooi vergezicht over deze toch wel bijzondere omgeving.

Rond kilometer twaalf wordt er een klein ommetje gemaakt langs een brouwerij en verlaten mijngebouw, daarna wordt de wandeling verder gezet via het terrillandschap en later enkele verharde wegen die me terug naar de Samber brengen. De wandeling volgt opnieuw een jaagpad naast de Samber, maar zo indrukwekkend als de eerste kilometers is het deze keer niet. Bij de eerste kilometers was het industriële verleden van de stad duidelijk waarneembaar en soms zelfs nog actief. Op dit stuk is de wandeling toch een beetje doodser en is de grote blikvanger de twee koeltorens aan de overzijde van de Samber.

Het beste is echter voor het laatste bewaard, want de ontknoping van La Boucle Noire pakt uit met maar liefst twee mijnterrils. Het landschap hier is een tikkeltje opener en daarom ook wat fraaier dan de eerste terril. Rond kilometer twintig gaat het behoorlijk naar omhoog om de top van de terril te bereiken, maar als beloning wacht het mooiste industriële landschap van België. Uitschieter van de dag - en dat mag je vrij letterlijk nemen - is de laatste terril die wel erg steil naar omhoog gaat. Op honderd meter gaat het vijftig meter naar omhoog op een smeuïge ondergrond van modder. Dit was er dus eentje van het kaliber handen en voeten, maar met een stijgingspercentage van 50% is dat misschien wel te verwachten. Deze stijging is dus best wel vermoeiend.

De afdaling gaat al even hard naar beneden en dan is het toch opletten met de glibberige ondergrond die hoofdzakelijk bestaat uit modder. Het gebied van de mijnterril wordt pas verlaten enkele honderden meters van het station en het is eigenlijk wel een absurd zicht om dergelijke terrils terug te vinden midden in een stad. Maar in Charleroi is dit dus doodgewoon. Na ruim 23 kilometer is de wandeling afgerond en kan ik terug de trein nemen om naar huis te pendelen. Gelukkig is de gratis treinrit nu wel van toepassing!

Eén opmerking die ik over deze wandeling toch wil geven, is dat er een ongelofelijke hoeveelheid zwerfvuil te vinden is op deze route. Dan bedoel ik niet wat weggegooid afval, maar zelfs dingen zoals twee autostoelen, een bumper, een nummerplaat, enzovoort. Je kon het niet bedenken of het lag wel aan de kant van de weg. En dit is niet op een bepaald gedeelte van het traject, maar wel zolang de wandeling duurt. Deze wandeling dient als verlengstuk van de GR412 en reclame voor deze omgeving is dit dus zeker niet.

La Boucle Noire is niet alleen een bijzondere wandeling geworden, maar eigenlijk ook een verrassend mooie. Het venijn zit 'm in de staart met de beklimming van de twee mijnterrils met vooral de laatste als significante uitdaging. Er zit ook veel natuur in deze wandeling, maar toch zou ik dit geen natuurwandeling noemen. Daarvoor kent deze route te veel verhard wegdek, maar gaat dit wel over kalme wegen zoals jaagpaden en RAVeL-wegen. Enkel de onophoudelijke aanwezigheid van het zwerfvuil is een substantieel nadeel van deze wandeling.

Meer info vind je terug op de website https://cheminsdesterrils.be/