Κυπαρισσόδασος Κριτσάς - Σπήλαιο Εγγλέζου Κουφάλα στην Τσίβη - Αρχαίο μινωικό μονοπάτι (Κριτσά - Καθαρό) (κυκλική)

Το Κυπαρισσόδασος της Κριτσάς βρίσκεται περίπου 10 χλμ δυτικά της Κριτσάς της επαρχίας Μιραμπέλου, πολύ κοντά στον ασφαλτοστρωμένο δρόμο που οδηγεί στο Οροπέδιο του Καθαρού. Σχηματίζεται εκατέρωθεν μιας βαθειάς ρεματιάς, στους νότιους πρόποδες του Όρους Τσίβη ή Καθαρού, στο σημείο όπου υπάρχει από τα Μινωικά χρόνια το μονοπάτι που οδηγεί στο Καθαρό.

Ο πυρήνας του δάσους καλύπτεται από κυπαρίσια, ενώ περιφερειακά η βλάστηση γίνεται μικτή από κυπαρίσσια, πρίνους, σφεντάμους, λιοπρίνια, αγριελιές και αζιλάκους. Σήμερα η πρόσβαση είναι πολύ εύκολη καθώς η πεζοπορία ξεκινάει δίπλα από τον δρόμο και καταλήγει μετά από 20'-30΄ στην καρδιά του δάσους. Το σημείο που ξεκινάει το μονοπάτι για το δάσος βρίσκεται στη θέση Φαβετοπρίνος, όπου υπάρχει ένα ενημερωτικό κιόσκι και παγκάκια με μοναδική θέα στο δάσος. Στο κιόσκι υπάρχει λεπτομερής χάρτης με τα μονοπάτια και τα αξιοθέατα της περιοχής.

Στη πορεία θα συναντήσετε ερειπωμένες μάντρες, που μαρτυρούν την παλαιότερη χρήση της περιοχής από βοσκούς. Δυστυχώς όμως, ακόμη και σήμερα οι ελεύθερες κατσίκες εξακολουθούν να βόσκουν ανεξέλεγκτα στην περιοχή και να καταστρέφουν όλη τη χαμηλή βλάστηση και τα μικρά δέντρα, υποβαθμίζοντας συνεχώς το δάσος. Η προστασία του τελευταίου κυπαρισσώνα της Δίκτης πρέπει να βρεθεί στο επίκεντρο των δράσεων στο Λασίθι, ώστε να μην ακολουθήσει τη μοίρα των υπολοίπων κυπαρισσόδασων της περιοχής.

Συνεχίζοντας την πορεία σας μέσα από τα θυμάρια και διασχίζοντας κάθετα τα μονοπάτια για το Καθαρό, θα καταλήξετε στο δάσος μετά από λίγη ώρα. Κοντά στο δάσος υπάρχει η Σπηλιά «Εγγλέζου Κουφάλα», στην οποία κρυβόταν κάποιοι Άγγλοι κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Λένε ότι εκεί έκρυβαν ασύσρματο που επικοινωνούσε με το Κάιρο.

ΤΑ ΚΥΠΑΡΙΣΣΙΑ ΤΗΣ ΚΡΉΤΗΣ

Πριν από αρκετούς αιώνες η Κρήτη ήταν καλυμμένη από πυκνά δάση με κυπαρίσσια, τα οποία δυστυχώς δεν υπάρχουν σήμερα. Τα κυπαρίσσια της Κρήτης ήταν ξακουστά σε όλο τον τότε κόσμο και από τα Μινωικά χρόνια η ξυλεία τους αποτέλεσε ένα από τα σημαντικότερα προϊόντα εμπορίου. Πράγματι, η Κρήτη ήταν γνωστή ως η χώρα του κυπαρισσιού, όπως π.χ. ο Λίβανος είναι γνωστός ως η χώρα του κέδρου. Η υπερ-υλοτομία όμως απογύμνωσε τα βουνά του νησιού και πλέον απομένουν ελάχιστες περιοχές με κυπαρίσσια για να θυμίζουν το παρελθόν. Έτσι, το δάσος της Κριτσάς αποτελεί το τελευταίο του είδους του στην ανατολική Κρήτη, ενώ υπάρχουν και άλλα παρόμοια δάση στα Λευκά Όρη. Το κυπαρίσσι της Κριτσάς είναι γνωστό ως θηλυκό ή κυπαρίσσι του Μίνωα, όντας δέντρο που φτάνει σε ύψος τα 30μ. και έχει οριζόντια απλωτά κλαδιά και πλατιά πλούσια κόμη.

Το κυπαρίσσι στην Ελλάδα συμβολίζει το πένθος και φυτεύεται μέχρι σήμερα στα κοιμητήρια. Σύμφωνα με τη μυθολογία ο Κυπάρισσος ήταν ένας όμορφος νέος από την Κέα, εγγονός του Ηρακλή και αγαπημένο του σύντροφο είχε ένα εξημερωμένο ιερό ελάφι. Αλλά κάποια καλοκαιρινή μέρα ενώ το ελάφι κοιμόταν ξαπλωμένο στον ίσκιο, ο Κυπάρισσος το σκότωσε από απροσεξία με ένα ακόντιο. Ο νέος γεμάτος απελπισία, θέλησε να πεθάνει. Ζήτησε από τον ουρανό τη χάρη να κυλούν τα δάκρυα του αιώνια. Οι θεοί τον μετέτρεψαν σε κυπαρίσσι,το δέντρο της θλίψης.

Πηγή: ⭐ Ταξιδιωτικός Οδηγός Κρήτης⛵⭐