Activity

Χερσόνησος Κολοκύθα (κυκλική)

Download

Trail photos

Photo ofΧερσόνησος Κολοκύθα (κυκλική) Photo ofΧερσόνησος Κολοκύθα (κυκλική) Photo ofΧερσόνησος Κολοκύθα (κυκλική)

Author

Trail stats

Distance
10.24 mi
Elevation gain
1,047 ft
Technical difficulty
Difficult
Elevation loss
1,047 ft
Max elevation
213 ft
TrailRank 
76 5
Min elevation
-18 ft
Trail type
Loop
Moving time
4 hours 30 minutes
Time
7 hours 24 minutes
Coordinates
2953
Uploaded
September 26, 2021
Recorded
September 2021
  • Rating

  •   5 1 review
Share

near Schísma Eloúndas, Crete (Greece)

Viewed 1406 times, downloaded 24 times

Trail photos

Photo ofΧερσόνησος Κολοκύθα (κυκλική) Photo ofΧερσόνησος Κολοκύθα (κυκλική) Photo ofΧερσόνησος Κολοκύθα (κυκλική)

Itinerary description

H νήσος Κολοκύθα ή Βρυονήσι βρίσκεται στον κόλπο του Μιραμπέλου απέναντι από το θέρετρο της Ελούντας. Στην ουσία πρόκειται για μία χερσόνησο που ενώνεται με μία πολύ λεπτή λωρίδα γης με την Ελούντα η οποία διακόπτεται από τον μικρό ισθμό του Πόρου.

Το νησί έχει μήκος 5,2 χιλιόμετρα και πλάτος 2,2 χιλιόμετρα. Στην αρχαιότητα εδώ βρισκόταν η αρχαία πόλη της Ολούς και η νήσος ονομαζόταν Καλύδων. Αργότερα κατά την ενετοκρατία στην περιοχή βρισκόταν οι αλυκές των Βενετών, οι οποίοι μάλιστα δημιούργησαν και το νησί της Σπιναλόγκας, το οποίο πριν αποτελούσε συνέχεια της Κολοκύθας, και πάνω του έκτισαν οχυρό για την προστασία του κόλπου.

Ο ισθμός του Πόρου κατασκευάστηκε το 1897 από τους Γάλλους συμμάχους για την ένωση της λιμνοθάλασσας της Ελούντας με τον κόλπο του Μιραμπέλου. Τον ισθμό διασχίζει μία πέτρινη τοξωτή γέφυρα. Πολύ κοντά στη γέφυρα υπάρχουν πέτρινοι ανεμόμυλοι που δημιουργούν ένα μοναδικό σκηνικό με το τοπίο της γύρω περιοχής.

Το νησί αποτελεί καταφύγιο και τόπο αναπαραγωγής για απειλούμενα είδη όπως ο µαυροπετρίτης, ο αιγαιόγλαρος, η θαλάσσια χελώνα καρέτα καρέτα και άλλα.

Το νησί είναι γεμάτο θάμνους και φρύγανα και αποτελεί ιδανικό μέρος για περίπατο στα μονοπάτια του, ανάμεσα στους εγκαταλελειμμένους αγρούς και τα ερείπια παλαιότερων εποχών. Ακόμα αξίζει να επισκεφθείτε τις μικρές πανέμορφες παραλίες του και τον μικρό ναό του Αγίου Λουκά και την βυζαντινή εκκλησία του Αγίου Φωκά.

View more external

Waypoints

PictographLake Altitude 3 ft
Photo ofΑλυκές Ελούντας Photo ofΑλυκές Ελούντας Photo ofΑλυκές Ελούντας

Αλυκές Ελούντας

Στο δρόμο που οδηγεί από την Ελούντα στη χερσόνησο της Κολοκύθας, στο σημείο που πιστεύεται ότι βρισκόταν η αρχαία πόλη Ολούς, συναντάμε τις Ενετικές αλυκές που λειτούργησαν ως το 1972. Παρατηρούμε δεκάδες δεξαμενές χωρισμένες με τοίχους μέσα στη ρηχή θάλασσα, όπου εγκλωβιζόταν νερό από τη λιμνοθάλασσα της Ελούντας το χειμώνα ως τον Απρίλιο. Στη συνέχεια, το νερό εξατμιζόταν όλο το καλοκαίρι και το Σεπτέμβριο ξεκινούσε η συγκομιδή του αλατιού, που αποθήκευαν σε μεγάλες αποθήκες (χιόνες), ίχνη από τις οποίες υπάρχουν ακόμη γύρω από τη λίμνη. Οι Ενετοί κατασκεύασαν τις αλυκές τον 15ο αιώνα με σκοπό την παρασκευή αλατιού, το οποίο εξήγαγαν στην Ευρώπη και τους απέφερε μεγάλο κέρδος. Όταν οι Οθωμανοί κατέκτησαν την Κύπρο το 1570, όπου οι Ενετοί εκμεταλλευόταν κι άλλες αλυκές, οι αλυκές της Ελούντας αναβαθμίστηκαν και κτίστηκαν μεγαλύτερες δεξαμενές για να καλύψουν τη χαμένη ποσότητα. Μετά την κατάκτηση της Κρήτης από τους Οθωμανούς το 1669, οι αλυκές κάλυψαν τις ανάγκες των Τούρκων. Μετά την απελευθέρωση της Κρήτης, το αλάτι της Ελούντας υπάγόταν ελληνικό κρατικό μονοπώλιο και οι αλυκές λειτούργησαν ως το 1972. Τα τελευταία έτη έχουν γίνει κάποιες κινήσεις για την επαναλειτουργία τους. Στη λίμνη της αλυκής απαγορεύεται το ψάρεμα.

PictographBeach Altitude 3 ft
Photo ofΠαραλία Χιώνα Photo ofΠαραλία Χιώνα Photo ofΠαραλία Χιώνα

Παραλία Χιώνα

Αν από το Σκίσμα ακολουθήσετε τον παραλιακό δρόμο που οδηγεί προς τα ανατολικά, θα φτάσετε στη δεύτερη οργανωμένη παραλία της Χιώνας (γνωστή κι ως Πόρος). Από δίπλα περνάει ο δρόμος που οδηγεί στην χερσόνησο της Σπιναλόγκας, περνώντας παράλληλα από τις παλιές αλυκές. Ο δρόμος αυτός, μετά από μια σύντομη καταπληκτική διαδρομή ανάμεσα σε παλιούς ανεμόμυλους και ένα γραφικό γεφύρι, καταλήγει στο ναό του Αγίου Λουκά κι από εκεί μονοπάτι κατηφορίζει για τη μαγευτική παραλία της Κολοκύθας. Η ονομασία Χιώνα δεν έχει καμία σχέση με το χιόνι. Αντιθέτως, προέρχεται από τη χιόνα που δεν ηταν άλλο από τη χαρουπαποθήκη. Πράγματι, πάνω στην παραλία θα δείτε ένα μεγάλο πέτρινο κτίριο που χρησιμοποιήθηκε ως αποθήκη χαρουπιών πριν μεταφερθούν με πλοία. Επίσης, το όνομα Πόρος προέρχεται από το κανάλι κάτω από τη γέφυρα που διανοίχτηκε από Γάλλους μηχανικούς το 1897 για να περνούν οι βάρκες από τη λιμνοθάλασσα της Ελούντας στον κόλπο του Μιραμπέλου

Photo ofΑρχαία Ολούς Photo ofΑρχαία Ολούς Photo ofΑρχαία Ολούς

Αρχαία Ολούς

Σε μικρή απόσταση από την Ελούντα, στην περιοχή των Παλιών Αλυκών, βρίσκονται ελάχιστα ερείπια της αρχαίας πόλης Ολούς (κυρίως μέσα στη θάλασσα) που κατοικήθηκε οργανωμένα από τα Μινωικά χρόνια. Η Ολούς ή Ολούντα (κατ' άλλους ο Ολούντας) υπήρξε μια από τις σημαντικότερες εκατό πόλεις της αρχαίας Κρήτης, με πληθυσμό άνω των 30.000 ανθρώπων. Το διοικητικό σύστημα της Ολούντος ήταν η ευνομία, ένα είδος δημοκρατίας. Στην Ολούντα λατρευόταν ο Ταλλαίος Δίας, ο Απόλλωνας και η Βριτόμαρτις με ναό αφιερωμένο σ΄ αυτήν. Είχε δικά της νομίσματα. Ο Σβορώνος αναφέρει 11 διαφορετικούς τύπους. Στα περισσότερα παριστάνεται στη μία πλευρά η Άρτεμις Βριτόμαρτις, και από την άλλη ο Δίας αετοφόρος, ή δελφίνι ή άστρο. Η ακμή της Ολούντας συνεχίστηκε και κατά την πρώτη Βυζαντινή περίοδο. Το μαρτυρούν η Βασιλική του Πόρου με το θαυμάσιο μωσαϊκό, επισκέψιμο σήμερα και η Βασιλική της Κολοκύθας με τα εξαίσια λευκά μάρμαρα.

PictographRuins Altitude 3 ft
Photo ofΑνεμόμυλοι Ελούντας Photo ofΑνεμόμυλοι Ελούντας Photo ofΑνεμόμυλοι Ελούντας

Ανεμόμυλοι Ελούντας

Οι ανεμόμυλοι είναι χαρακτηριστικό κυρίως της Ανατολικής Κρήτης και πολύ περισσότερο του νομού Λασιθίου και ιδιαίτερα της επαρχίας Μεραμπέλου, η οποία στο μεγαλύτερο κομμάτι της στερείται τρεχούμενων νερών. Στη δυτική Κρήτη όπου υπήρχαν περισσότερες πηγές και ποτάμια αναπτύχθηκαν πολύ περισσότερο οι νερόμυλοι. Ένας άλλος λόγος είναι το ότι ο νομός Λασιθίου έχει στο μεγαλύτερο κομμάτι του δυνατούς ανέμους οι οποίοι ευνοούν την ύπαρξη των ανεμόμυλων. Οι μύλοι χτιζόταν γενικά σε πλαγιές βουνών και σε μέρη που ήταν εκτεθειμένα στον άνεμο έτσι ώστε να γυρίζουν με τη δύναμή του. Το μέρος που τους χτίζανε και συνήθως ήταν πολλοί μαζί ονομαζότανε μυλοτόπι (ο τόπος των μύλων). Αντίθετα με το συνηθισμένο κτίσιμο των μύλων στις βουνοπλαγιές, στην Ελούντα υπάρχουν τρεις ανεμόμυλοι δίπλα στη θάλασσα, στο σημείο που υπάρχει το κανάλι της Ελούντας. Όλοι τους ανήκουν στον τύπο του Ξετροχάρη, ο οποίος είναι εντελώς κυκλικός και γυρίζει ανάλογα με την κατεύθυνση του ανέμου

PictographIntersection Altitude -6 ft
Photo ofΔιασταύρωση Photo ofΔιασταύρωση Photo ofΔιασταύρωση

Διασταύρωση

Διασταύρωση που αν ακολουθήσουμε το μονοπάτι στα δεξιά θα βρεθούμε στην παραλία Διανισκάρι, μια όμορφη, αρκετά μοναχική βραχώδη παραλία με πολύ καθαρό νερό, ψάρια, αχινούς αλλά και μικρά καβούρια. Ακόμα υπάρχουν πολλά βότσαλα, γι'αυτό προσέξτε τα πόδια σας! Εμείς όμως θα συνεχίσουμε την πορεία μας στο αριστερό μονοπάτι.

PictographRuins Altitude -1 ft
Photo ofΧαλάσματα Photo ofΧαλάσματα Photo ofΧαλάσματα

Χαλάσματα

Εδώ συναντάμε κάποια πέτρινα χαλάσματα, ένα από αυτά όμως είναι διατηρημένο σε πολύ καλή κατάσταση.

PictographPhoto Altitude 34 ft
Photo ofΘέα Photo ofΘέα

Θέα

Όμορφη θέα προς την Ελούντα και το Μιραμπέλο.

PictographIntersection Altitude 45 ft
Photo ofΔιασταύρωση

Διασταύρωση

Σε αυτό το σημείο βγαίνουμε από το βασικό μονοπάτι που οδηγεί προς το ύψωμα περνάμε το πέτρινο τοιχάκι και προχωράμε προς την ακτή.

PictographMine Altitude 13 ft
Photo ofΠετρώματα Photo ofΠετρώματα Photo ofΠετρώματα

Πετρώματα

Το σημείο αυτό είναι γεμάτο βράχους με πολύ ενδιαφέρον κρυστάλλους και πετρώματα.

PictographRuins Altitude 0 ft
Photo ofΑυτοσχέδιο κιόσκι

Αυτοσχέδιο κιόσκι

Σε αυτό το σημείο μετά από πολύ περπάτημα κάτω από τον ήλιο υπάρχει ένα αυτοσχέδιο κιόσκι με σκιά στο οποίο μπορούμε να ξεκουραστούμε.

PictographBeach Altitude -5 ft
Photo ofΠαραλία Αρμού Βαθύ Photo ofΠαραλία Αρμού Βαθύ Photo ofΠαραλία Αρμού Βαθύ

Παραλία Αρμού Βαθύ

Ο όρμος Βαθύ βρίσκεται περίπου 2 μίλια βορειοανατολικά του λιμανιού της Ελούντας, στη βορειοδυτική πλευρά της χερσονήσου της Σπιναλόγκας και χωρίζεται από τον βραχώδη όρμο του Μεγάλου Κριού στα ανατολικά από μια στενή λωρίδα γης περίπου 400μ. Είναι ένας απάνεμος κόλπος με ήρεμα ρηχά νερά και άμμο ανακατεμμένη με βότσαλο. Ο όρμος έχει νοτιοανατολικό προσανατολισμό και όμορφη θέα στην πόλη της Ελούντας και στις κορυφές Οξά, Λούτσι και Ασκοκεφάλα. Παντού τριγύρω υπάρχουν απομεινάρια από παλιά αγροκτήματα που έχουν πλέον εγκαταλειφθεί. Δίπλα στην παραλία υπάρχει εξέδρα για βάρκες, όπου δένουν εκδρομικά καΐκια που μεταφέρουν τουρίστες από την Ελούντα, ενώ στη στεριά αλμυρίκια και χαρουπιές προσφέρουν τη σκιά τους στους επισκέπτες.

PictographPhoto Altitude 132 ft
Photo ofΘέα Photo ofΘέα

Θέα

Καθώς ανηφορίζουμε το μονοπάτι πίσω μας υπάρχει υπέροχη θέα προς την παραλία Βαθύ.

PictographPanorama Altitude 150 ft
Photo ofΘέα Photo ofΘέα Photo ofΘέα

Θέα

Εδώ βρισκόμαστε στην κορυφή του λόφου όπου μπορούμε να απολαύσουμε πανοραμική θέα προς το Μίραμπέλο, την Ελούντα και την Σπιναλόγκα.

PictographPhoto Altitude 68 ft
Photo ofΘέα Photo ofΘέα Photo ofΘέα

Θέα

Ακόμα ένα σημείο με υπέροχη θέα προς το Μιραμπέλο και την Ελούντα. Αφού απολαύσετε την θέα, κοιτάξτε κάτω στο χώμα και θα δείτε ότι τριγύρω σας υπάρχουνε άπειρα μεγάλα κοχύλια που μπορείτε να μαζέψετε!

PictographFountain Altitude 2 ft
Photo ofΠαλιό πηγάδι Photo ofΠαλιό πηγάδι Photo ofΠαλιό πηγάδι

Παλιό πηγάδι

Σ' αυτό το σημείο υπάρχουνε πολλά μετόχια ακόμα θα δούμε ένα παλιό πηγάδι και μάλιστα σε όλο το μήκος της παραλίας μπορούμε να βρούμε πολλά κοχύλια.

PictographRuins Altitude 3 ft
Photo ofΠαλιό πηγάδι Photo ofΠαλιό πηγάδι

Παλιό πηγάδι

Εδώ υπάρχει ένα παλιό πηγάδι και λίγο πιο κάτω ένα μεγάλο αλμυρίκι μας προσφέρει τη σκιά του για ξεκούραση.

PictographPhoto Altitude 1 ft
Photo ofΘέα Photo ofΘέα Photo ofΘέα

Θέα

Ακόμα μια υπέροχη θέα προς την Ελούντα, το Μιραμπέλο και την Σπιναλόγκα.

PictographCave Altitude 41 ft
Photo ofΣπηλιές Photo ofΣπηλιές Photo ofΣπηλιές

Σπηλιές

Ένα ενδιαφέρον σημείο με πάρα πολλές σπηλιές, σε περίεργα σχήματα, τις οποίες έχουν κατακτήσει οι κατσίκες και απολαμβάνουν τον ίσκιο τους.

PictographCastle Altitude 3 ft
Photo ofΝήσος Σπιναλόγκα Photo ofΝήσος Σπιναλόγκα Photo ofΝήσος Σπιναλόγκα

Νήσος Σπιναλόγκα

Η Νήσος Σπιναλόγκα είναι ένα μικρό νησάκι το οποίο βρίσκεται στο μπουγάζι της λιμνοθάλασσας της Ελούντας, στη βόρεια πλευρά του κόλπου του Μιραμπέλου. Έχει έκτασή σχεδόν 85 στρέμματα και το μέγιστο υψόμετρο είναι 53 μέτρα. Η ιστορία του νησιού εξακολουθεί να προκαλεί δέος- έχει υπάρξει ενετικό οχυρό, καστροπολιτεία, καταφύγιο επαναστατών, τόπος εξορίας λεπρών, κρίκος επικοινωνίας με το Κάιρο επί Κατοχής. Το νησί οχυρώθηκε άριστα από τους Ενετούς κατά την παρουσία τους στην Κρήτη. Τόσο από κατασκευαστική και αρχιτεκτονική άποψη, όσο και από αισθητική του όλου τοπίου, το νησί ακόμη διατηρεί την αξεπέραστη ομορφιά του. ο αρχικό της όνομα ήταν Καλυδωνία, αλλά οι Ενετοί την ονόμασαν Σπιναλόγκα από την ενετική λέξη Spina-Longa, που σημαίνει μακρύ αγκάθι. Κατά μια δεύτερη ασθενέστερη ερμηνεία, η ονομασία προέρχεται από την παραφθορά της φράσης «στην Ελούντα». Άλλη εκδοχή αναφέρει ότι η νησίδα πήρε το όνομά της από μια όμορφη αρχοντοπούλα που λεγόταν Λόγκα και έμενε μέσα στο φρούριο. Κατά την ελληνιστική περίοδο ή τα μινωϊκά χρόνια, στο νησί υπήρχε το φρούριο των Ολουνιτών, το οποίο είχε χτιστεί προκειμένου να προστατεύει το λιμάνι της αρχαίας πολιτείας Ολούντας. Η Ολούς, αποτελούσε την αρχαία πόλη της Ελούντας, που σήμερα βρίσκεται βυθισμένη στο κανάλι που ενώνει την Ελούντα με την χερσόνησο της Κολοκύθας. Στην Ολούντα υπήρχε σημαντικό ιερό και σπουδαίο λιμάνι. Η Σπιναλόγκα ανήκε στην Ολούντα, η οποία ήκμασε μέχρι τον 8ο αιώνα, όταν ο φόβος για τους Άραβες πειρατές, ανάγκασε τους κατοίκους της να την μεταφέρουν μακριά από την παραλία. Από τον 8ο αιώνα ως και την Ενετοκρατία, η πόλη δεν φαίνεται να είχε κάποια σημαντική πορεία. Η Σπιναλόγκα άρχισε να οχυρώνεται το 1574, όταν οι Τούρκοι κατέλαβαν την Κύπρο. Οι Ενετοί, προβλέποντας Τουρκική επέκταση προς τη Δύση, αποφάσισαν να χτίσουν ένα οχυρό στο νησί, που να προστατεύει όλη την λιμνοθάλασσα της Ελούντας. Έτσι, οι Ενετοί θα μπορούσαν να διαφυλάξουν στον κόλπο της Ελούντας τα πλοία τους από τους Τούρκους και από τους πειρατές, αλλά και να εξασφαλίσουν τις προσοδοφόρες αλυκές της Ελούντας. Από τις αλυκές θα μπορούσαν να παίρνουν το αλάτι για να το εξάγουν στην Μεσευρώπη, ειδικά έχοντας χάσει και τις αλυκές που εκμεταλλεύονταν ως τότε στην Κύπρο. Έτσι, οι Ενετοί έκτισαν πάνω στα ερείπια του αρχαίου φρουρίου ένα νέο ισχυρό φρούριο, που σχεδιάστηκε σύμφωνα με την οχυρωματική πρακτική του προμαχωνικού συστήματος από τους Genese Bressani και Latino Orsini. H πρώτη φάση οικοδόμησης του φρουρίου διήρκεσε από το 1579 και έως το 1586. Επισκευές και μετατροπές στο φρούριο έγιναν πριν και κατά τη διάρκεια του Κρητικού Πολέμου (1645-1669), ενώ παράλληλα κτίστηκαν και οι ναοί του Αγίου Παντελεήμονα και του Αγίου Γεωργίου. Το οχυρό είχε διπλές σειρές από τείχη και πύργους, ενώ είχε συνολικά 35 κανόνια. Την περίοδο του Κρητικού Πολέμου (1645-1669) κατέφυγαν στη Σπιναλόγκα πρόσφυγες και επαναστάτες («χαΐνηδες»), που έχοντας σαν βάση τη νησίδα παρενοχλούσαν τους Τούρκους. Η δράση τους διήρκεσε όσο οι Ενετοί κατείχαν το φρούριο αφού με την συνθήκη παράδοσης του Χάνδακα το 1669, η Σπιναλόγκα παρέμεινε στην κυριότητα της Βενετίας. Η Ενετοί, προσπάθησαν να κρατήσουν το στρατηγικής σημασίας αυτό φρούριο, όπως και τα φρούρια της Γραμβούσας και της Σούδας, ελπίζοντας να ανακαταλάβουν την Κρήτη. Ωστόσο, το νησί παραδόθηκε με νέα συνθήκη στους Τούρκους το 1715, δίνοντας οριστικό τέλος στην κυριαρχία των Ενετών στην Μεσόγειο και στις ελπίδες τους. Κατά τους πρώτους αιώνες της τουρκοκρατίας το φρούριο περιθωριοποιήθηκε και χρησιμοποιήθηκε ως τόπος εξορίας και απομόνωσης. Αργότερα, στη Σπιναλόγκα διαμορφώθηκε σταδιακά ένας οικισμός αμιγώς οθωμανικός, καθώς το νησί παρείχε απόλυτη ασφάλεια στις οικογένειες. Στα τέλη του 19ου αιώνα, ο ρόλος του λιμανιού της Σπιναλόγκας αναβαθμίστηκε καθώς απέκτησε άδεια εξαγωγικού εμπορίου. Κατά τα μέσα του 19ου αιώνα στη νησίδα συγκεντρώθηκε μεγάλος αριθμός κατοίκων, στην πλειονότητά τους έμποροι και ναυτικοί, που επωφελούμενοι από την ασφάλεια του οχυρωμένου οικισμού εκμεταλλεύτηκαν τους εμπορικούς δρόμους της Ανατολικής Μεσογείου. Υπολογίζεται ότι το 1834 κατοικούσαν στην καστροπολιτεία της Σπιναλόγκας περίπου 80 οικογένειες, ενώ το 1881 ο αριθμός αυτός ανέβηκε στις 227. Ακόμη και σήμερα υπάρχουν κτίρια από την περίοδο της καστροπολιτείας, όπως διώροφες κατοικίες με ψηλούς μαντρότοιχους και εμπορικά καταστήματα με μεγάλες πόρτες και τζαμαρίες. Η ζωή αυτού του οικισμού διακόπηκε απότομα λόγω των πολιτικών εξελίξεων που διαδραματίστηκαν στην Κρήτη κατά τα τελευταία έτη του 19ου αιώνα. Από το 1897 στο νησί και για ένα έτος περίπου στη Σπιναλόγκα εγκαταστάθηκαν Γαλλικές στρατιωτικές δυνάμεις. Η ανασφάλεια που επικράτησε ανάμεσα στους Οθωμανούς της Κρήτης λόγω της επαναστατικής δράσης των χριστιανών ανάγκασε την πλειονότητα των κατοίκων της Σπιναλόγκας να μεταναστεύσουν. Ως το 1903, όλοι οι Τούρκοι είχαν εγκαταλείψει το νησί.

PictographBeach Altitude 7 ft
Photo ofΠαραλία Αρμού Σκουργέτο Photo ofΠαραλία Αρμού Σκουργέτο Photo ofΠαραλία Αρμού Σκουργέτο

Παραλία Αρμού Σκουργέτο

Στο βορειότερο άκρο της χερσονήσου και ακριβώς απέναντι από το φρούριο της Σπιναλόγκας βρίσκεται η περιοχή Όξω Χαράκια ή αλλιώς Σκουργέτο. Τα Όξω Χαράκια ονομάζονται έτσι από μια συστάδα βράχων και υφάλων που ξεπετιούνται απ’ το νερό στο μπουγάζι της Σπιναλόγκας (χαράκια στο κρητικό γλωσσικό ιδίωμα είναι οι βράχοι). Στην απέναντι πλευρά των βράχων και πάνω στη μύτη της χερσονήσου το μέρος φέρει το εντυπωσιακό όνομα Σκουργέτο. Σκουργές στο τοπικό γλωσσικό ιδίωμα είναι οι κοφτερές πέτρες που με τη διάβρωση που προκαλεί το κύμα της θάλασσας τσιμπάνε καθώς είναι γεμάτες κοφτερές μύτες και είναι αδύνατο να τις ακουμπήσει ανθρώπινο πόδι χωρίς παπούτσι. Στο Σκουργέτο σχηματίζονται δύο πανέμορφες αμμουδερές παραλίες με υπέροχη άμμο και διάφανα πεντακάθαρα νερά που έχουν μοναδικά χρώματα ενώ οι γύρω ύφαλοι αποτελούν ένα μικρό παράδεισο για τους λάτρεις του βυθού. Σε όλη την περιοχή της παραλίας μπορούμε να δούμε κεραμικά όστρακα, που υποδεικνύουν την παρουσία του ανθρώπου από την αρχαιότητα.

PictographCave Altitude 16 ft
Photo ofΣπηλιά Photo ofΣπηλιά

Σπηλιά

Μία πολύ μεγάλη σπηλιά απέναντι από την παραλία όπου στον ίσκιο της μπορούμε να ξεκουραστούμε αφού απολαύσουμε το μπάνιο μας.

PictographRuins Altitude 38 ft
Photo ofΠαλιό πέτρινο σπίτι

Παλιό πέτρινο σπίτι

Εδώ θα συναντήσουμε ένα παλιό πέτρινο σπίτι το οποίο έχει ανακαινιστεί. Πολύ ενδιαφέρον είναι ο τρόπος με τον οποίο μεταφέρεται από τη δεξαμενή το νερό στη γούρνα στα πλάγια.

PictographPanorama Altitude 149 ft
Photo ofΘέα Photo ofΘέα Photo ofΘέα

Θέα

Όμορφη θέα από ψηλά προς την Ελούντα, την Σπιναλόγκα και το Μιράμπέλο.

PictographMine Altitude 152 ft
Photo ofΑρχαίο λατομείο Photo ofΑρχαίο λατομείο Photo ofΑρχαίο λατομείο

Αρχαίο λατομείο

Ένα από τα μεγαλύτερα λατομεία της περιοχής, γεμάτο από παράκτιους ψαμμίτες σημαντικού πάχους, οι οποίοι επικάθονται πάνω σε πλακώδεις ασβεστόλιθους. Όταν κάποιος προσεγγίζει το σημείο για πρώτη φορά έχει την αίσθηση πως εκεί βρίσκονται τα ερείπια μιας αρχαίας πόλης. Όμως δεν πρόκειται για κτίσματα αλλά για εξορύξεις με στόχο την άντληση πέτρας που έγιναν με τον κλασσικό τρόπο, δηλαδή με τη διάνοιξη περιμετρικών αυλακιών (φαλκών) γύρω από τον προς εξόρυξη γωνιόλιθο. Έτσι δημιουργήθηκαν επιφάνειες διαφορετικών επιπέδων που μοιάζουν με τοίχους. Υπάρχουν ίχνη ορθών επιμηκών βαθμίδων μικρού ύψους από τις οποίες εξορύχτηκαν σε δύο ή τρεις φάσεις γωνιόλιθοι. Πέρα από τους αρχαίους Ολούντιους από το σημείο αυτό φέρεται να άντλησαν δομικό υλικό και οι Ενετοί για την κατασκευή κτισμάτων εσωτερικά του φρουρίου στη Σπιναλόγκα. Μάλιστα έχουν εντοπιστεί εξορύξεις σε τουλάχιστον δέκα θέσεις στην Πελεκητή.Κάποια τμήματα του λατομείου έχουν βυθιστεί σε βάθος 80 εκατοστών μέχρι ένα μέτρο. Ράμπες φόρτωσης είναι διακριτές σε τρία σημεία και μία δέστρα λαξευμένη.Τα πρώτα υλικά που αντλήθηκαν από εκεί χρησιμοποιήθηκαν προφανώς για τα δομικά έργα της αρχαίας Ολούντος, της πόλης που εντοπίζεται στη θέση Πόρος, γύρω από το στενή λωρίδα στεριάς που ενώνει την Ελούντα με την χερσόνησο Κολοκύθα. Η πόλη αυτή σήμερα είναι βυθισμένη και τα ερείπια της μέσα στο βυθό ξεχωρίζουν όταν δεν υπάρχει κύμα. Η Ολούς θεωρείται από τις πλέον οχυρωμένες πόλεις κράτη κοντά στη Λατώ, από τις σπουδαιότερες στον τόπο, με λιμάνι, δικό της νόμισμα και ιερό. Ως εκ τούτου για την κατασκευή της είχαν χρησιμοποιηθεί τεράστιες ποσότητες γωνιόλιθων που είχαν αντληθεί τόσο από τη θέση Πελεκητή όσο και από άλλες περιοχές γύρω από την Ελούντα, αρκετές εκ των οποίων σήμερα βρίσκονται κάτω από το νερό της θάλασσας. Να σημειώσουμε πως ανάλογα λατομεία εντοπίζονται στη θέση Σκουργέτο, βόρεια της Κολοκύθας,νότια της Κολοκύθας στη θέση Βαγί, ανατολικά της Σπιναλόγκας αλλά και σε άλλα σημεία πάνω στο νησάκι και σε ορεινά σημεία της Ελούντας.

PictographBeach Altitude 17 ft
Photo ofΠαραλία Αρμού Πελεκητή Photo ofΠαραλία Αρμού Πελεκητή Photo ofΠαραλία Αρμού Πελεκητή

Παραλία Αρμού Πελεκητή

Στο Βορειοανατολικό άκρο της χερσονήσου της Κολοκύθας στην Ελούντα, στη θέση Πελεκητή, βρίσκεται μια μικρή αμμουδερή παραλία που μοιάζει με φιόρδ. Η θάλασσα εισχωρεί βαθιά στη στεριά και δημιουργεί μια εσοχή, με γαλαζοπράσινα νερά, όπου μπορεί κανείς να κολυμπήσει προστατευμένος από τους ανέμους. Παρότι ωστόσο τέτοιες φυσικές εσοχές υπάρχουν σε αρκετά σημεία της Κρήτης, τούτη εδώ είναι πολύ διαφορετική.Κι αυτό γιατί ολόκληρη η περιοχή της βόρειας Σπιναλόγκας όπου υπάρχει λαξεύσιμος πωρόλιθος, χρησιμοποιήθηκε για την εξαγωγή ογκόλιθων για να κτιστεί το φρούριο της Σπιναλόγκας. Όλη η πλαγιά ψηλά και μέχρι τη θάλασσα, από την Πελεκητή (που παίρνει και το όνομα της από το λατομείο) ως και το Σκουργέτο, υπήρξε πετροκοπιό από όπου αφαιρέθηκαν μεγάλα τμήματα του πωρόλιθου. Το αποτέλεσμα είναι να έχουν διαμορφωθεί μεγάλα σκαλοπάτια και εντυπωσιακά σχήματα στα βράχια ενώ σε κάποια σημεία οι κομμένοι βράχοι μπαίνουν στη θάλασσα.

PictographRuins Altitude 137 ft
Photo ofΧαλάσματα

Χαλάσματα

Παλιό πηγάδι ή ασβεστοκάμινο το οποίο έχουνε κλείσει από πάνω για να μην πέσει κάποιος μέσα.

PictographReligious site Altitude 193 ft
Photo ofΙερός ναός του Αγίου Ιωάννη Χρυσόστομου Photo ofΙερός ναός του Αγίου Ιωάννη Χρυσόστομου Photo ofΙερός ναός του Αγίου Ιωάννη Χρυσόστομου

Ιερός ναός του Αγίου Ιωάννη Χρυσόστομου

Σε αυτό το σημείο βρισκόμαστε στην περιοχή μεγάλος κρυός όπου αν παρεκκλίνουμε προς τα δεξιά της πορείας μας πολύ γρήγορα θα βρεθούμε στον πέτρινο ναό του Αγίου Ιωάννη του Χρυσοστόμου.

PictographRisk Altitude 192 ft
Photo ofΠροσοχή Photo ofΠροσοχή Photo ofΠροσοχή

Προσοχή

Σε αυτό το σημείο υπάρχει πάρα πολύ όμορφη θέα προς την Ανατολική πλευρά της Κολοκύθας. Όμως είναι και και το σημείο που ξεκινάει το πιο απαιτητικό πέρασμα της πορείας μας. Παρακάτω δεν υπάρχει μονοπάτι περπατάμε πάνω σε βράχια στην άκρη του γκρεμού και είναι ένα σημείο που δεν θα πρότεινα σε αρχάριους πεζοπόρους. Όποιος αποφασίσει να περάσει αυτό το κομμάτι να προσέχει πολύ αλλιώς θα πρότεινα στην προηγούμενη πινακίδα της διαδρομής να πάτε στο εκκλησάκι του Αγίου Ιωάννη του Χρυσοστόμου και από κει να ακολουθήσετε το μονοπάτι προς τα κάτω.

PictographPhoto Altitude 40 ft
Photo ofΘέα Photo ofΘέα Photo ofΘέα

Θέα

Υπέροχη θέα στον κόλπο που δημιουργείται σ' αυτή την πλευρά του νησιού.

PictographRuins Altitude 114 ft
Photo ofΧαλάσματα Photo ofΧαλάσματα Photo ofΧαλάσματα

Χαλάσματα

Εδώ θα δούμε παλιά μετόχια και κοπάδια από κατσίκια τα οποία τριγυρίζουν στην περιοχή.

PictographIntersection Altitude 16 ft
Photo ofΔιασταύρωση

Διασταύρωση

Εδώ συναντάμε μία διασταύρωση όπου αν ακολουθήσουμε το μονοπάτι στα αριστερά θα οδηγηθούμε στο εκκλησάκι του Αγίου Φωκά ενώ αν ακολουθήσουμε το δεξί μονοπάτι θα συνεχίσουμε το δρόμο μας για την επιστροφή.

Photo ofΙερός Ναός Αγίου Φωκά Photo ofΙερός Ναός Αγίου Φωκά Photo ofΙερός Ναός Αγίου Φωκά

Ιερός Ναός Αγίου Φωκά

Στη βόρεια είσοδο του κόλπου της Κολοκύθας, πλησίον της Ελούντας, βρίσκεται ο ναός του Αγίου Φωκά, κτισμένος στα ερείπια βυζαντινού ναού που θέλει η παράδοση να έκτισε ο ίδιος ο Νικηφόρος Φωκάς όταν ήλθε στην Κρήτη για να την απελευθερώσει από τους Άραβες Σαρακηνούς. Βέβαια ο ναός είναι αφιερωμένος στον Επίσκοπο Σινώπης Φωκά τον κηπουρό που μαρτύρησε το 290 μ. Χ και τιμάται στις 23 Ιουλίου από την εκκλησία μας κι όχι στο βυζαντινό αυτοκράτορα Νικηφόρο Φωκά, όπως λανθασμένα ορισμένοι θεωρούν. Η προφορική παράδοση πάντως θέλει ο Νικηφόρος Φωκάς όταν σάλπαρε με το στόλο του για να απελευθερώσει την Κρήτη, το 961μ.Χ, να κάνει τάμα να κτίσει ένα ναό στο πρώτο σημείο όπου θα δέσουν τα καράβια του στο νησί μας. Αυτό έγινε στο Μπουρουνι, απέναντι από την Κολοκύθα, όπου πράγματι έκτισε ένα ναό στη θέση που σήμερα λέγεται Νικηφόρος Φωκάς. Η αναστήλωση του ερειπωμένου κτίσματος εκείνης της περιόδου ξεκίνησε το 1983 με τη μέριμνα της ερανικής επιτροπής που συγκρότησε η Ενορία Ελούντας. Στις 20 Σεπτεμβρίου του 1998 έγιναν τα εγκαίνια του ναού από τον τότε Μητροπολίτη Πέτρας Νεκτάριο. Για να μπορέσει να αναστυλωθεί εκ θεμελίων ο βυζαντινός ναός προσέφεραν τον οβολό τους οι κάτοικοι της Ελούντας και όλων των γύρω περιοχών ενώ καθοριστική ήταν η συμβολή στην προσπάθεια του Εμμανουήλ Σφυράκη. Στο σημείο των ερειπίων να πούμε πως πριν την αναστύλωση υπήρχε καντήλι που το άναβαν οι ντόπιοι και μαρτυρούσε την παρουσία ναού αφιερωμένου στον Άγιο Φουκά, όπως αποκαλούσαν τον Άγιο, στην τοπική διάλεκτο, οι κάτοικοι. Φτιαγμένος με τοπική πέτρα σμιλεμένη με μαεστρία σε ένα ξερό και άγονο τοπίο, με υπέροχη ωστόσο θέα προς τη θάλασσα, ο ναός αποτελεί ξεχωριστό στοιχείο στη μικρή αυτή χερσόνησο. Να σημειώσουμε πως το αρχικό ερειπωμένο κτίσμα του ήταν ένας από τους πολλούς ναούς που κτίστηκαν τα πρωτοβυζαντινά χρόνια στην ευρύτερη περιοχή της αρχαίας πόλης της Ολούντας. Παλιοί κάτοικοι της Ελούντας μιλούσαν για τουλάχιστον 45 ερειπωμένες εκκλησίες στην χερσόνησο της Σπιναλόγκας. Άλλες καταστράφηκαν σε επιδρομές, άλλες από γεωλογικά φαινόμενα κι άλλες λένε πως είναι θαμμένες στο έδαφος κι άρα αόρατες στο ανθρώπινο μάτι.

Photo ofΛιμανάκι Ιερoύ Ναού Αγίου Φωκά Photo ofΛιμανάκι Ιερoύ Ναού Αγίου Φωκά Photo ofΛιμανάκι Ιερoύ Ναού Αγίου Φωκά

Λιμανάκι Ιερoύ Ναού Αγίου Φωκά

Ενα μικρό εκκλησάκι και μια πινακίδα έχουν τοποθετηθεί στο σημείο, κοντά στη θάλασσα όπου φέρεται να προσέγγισε ο Νικηφόρος Φωκάς με τα πλοία του. Εδώ μπορούμε να απολαύσουμε την θέα προς την παραλία της Κολοκύθας απέναντι και το κρητικό πέλαγος.

PictographPhoto Altitude 39 ft
Photo ofΘέα Photo ofΘέα Photo ofΘέα

Θέα

Όμορφη θέα προς τον ιερό ναό Αγίου Φωκά , το κρητικό πέλαγος και την παραλία της Κολοκύθας.

PictographCave Altitude 26 ft
Photo ofΣπηλιές Photo ofΣπηλιές

Σπηλιές

Δύο μικρές σπηλιές κάτω από το μονοπάτι πεζοπορίας που δημιουργήθηκαν από τη δύναμη της θάλασσας.

PictographRuins Altitude 4 ft
Photo ofΠαλαιοχριστιανική Βασιλική Κολοκύθας Photo ofΠαλαιοχριστιανική Βασιλική Κολοκύθας Photo ofΠαλαιοχριστιανική Βασιλική Κολοκύθας

Παλαιοχριστιανική Βασιλική Κολοκύθας

Πολύ κοντά στην παραλία της Κολοκύθας βρίσκονται τα ερείπια Παλαιοχριστιανικής Βασιλικής του 5-6ου αιώνα που ήρθε στο φως το 1971 από τον αρχαιολόγο Μανώλη Μπορμπουδάκη. Ανήκε αρχικά στον τύπο της τρίκλιτης βασιλικής με ξύλινη σκεπή με ελαφρά προεξέχον εγκάρσιο κλίτος, μεγάλη ημικυκλική αψίδα στα ανατολικά και επιμήκη νάρθηκα στα δυτικά, ενώ κατά τον 6ο αιώνα μετατράπηκε σε θολοσκεπή με τρούλο. Βλέπουμε διάσπαρτα κομμάτια μαρμάρου από κιονόκρανα, τον άμβωνα και τις πύλες, ενώ τα ψηφιδωτά δάπεδα έχουν καταστραφεί ολοσχερώς από τη θάλασσα. Πάνω στις βάσεις του άμβωνα υπάρχει επιγραφή που αναφέρει «ΥΠΕΡ ΕΥΧΗC ΘΩΜΑ ΔΙΑΚΟ(ΝΟΥ) CΥΝ ΤΩ ΟΙΚΩ ΑΥΤΟΥ ΑΝΕΝΕΩCΕΝ +». Ορισμένα από τα γλυπτά, όπως ένα θωράκιο της εποχής του αυτοκράτορα Ιουστινιανού (527-565) έχουν φιλοτεχνηθεί σε εργαστήριο της Κωνσταντινούπολης. Δίπλα στο ναό υπάρχει θολωτή δεξαμενή, μερικώς κατακρημνισμένη. Τα διάσπαρτα σπασμένα κομμάτια και η κατάσταση της Βασιλικής οδηγούν στο συμπέρασμα ότι καταστράφηκε βίαια μετά από επιδρομή πειρατών ή κατακτητών στην περιοχή. Σύμφωνα με τοπική προφορική παράδοση, ο ναός ήταν αφιερωμένος στην Αγία Αικατερίνη ή στην Αγία Ελένη, χωρίς να έχει εξακριβωθεί ωστόσο.

PictographBeach Altitude 4 ft
Photo ofΠαραλία Κολοκύθα - Παραλία Βαγί Photo ofΠαραλία Κολοκύθα - Παραλία Βαγί Photo ofΠαραλία Κολοκύθα - Παραλία Βαγί

Παραλία Κολοκύθα - Παραλία Βαγί

Η Κολοκύθα είναι μικρό γλαρονήσι που βρίσκεται απέναντι από τη χερσόνησο της Σπιναλόγκας, 12χλμ βόρεια του Αγίου Νικολάου και πολύ κοντά στην Ελούντα. Ανάμεσα στις δύο αυτές ακτές δημιουργείται ένας προστατευμένος απάνεμος κόλπος με την πολύ όμορφη αμμουδερή παραλίτσα της Κολοκύθας. Η παραλία με τα καταγάλανα νερά βρίσκεται κάτω από το σύγχρονο ναό του Αγίου Λουκά, από όπου ξεκινάει σύντομο μονοπάτι για τη θάλασσα. Από την παραλία διακρίνεται στα βόρεια η βυζαντινή εκκλησία του Αγίου Φωκά, που χτίστηκε προς τιμήν του Βυζαντινού αυτοκράτορα Νικηφόρου Φωκά για την απελευθέρωση της Κρήτης το 961 μ.Χ. από τους Άραβες, στην οποία αξίζει να πάτε περπατώντας από παράλιο μονοπάτι. Η πρόσβαση στον Άγιο Λουκά γίνεται μέσω χωματόδρομου που ξεκινάει από τις Αλυκές της Ελούντας με τους ανεμόμυλους και περνάει από το κανάλι του Πόρου, δηλαδή τη μικρή διώρυγα που κατασκεύασαν οι Γάλλοι το 1897 για να περνούν οι βάρκες από τη λιμνοθάλασσα της Ελούντας στον κόλπο του Μιραμπέλου. Δυστυχώς, η παραλία τα τελευταία χρόνια μαζεύει πάρα πολύ κόσμο για το μικρό της μέγεθος, καθώς πολλά τουριστικά καραβάκια από την Ελούντα την έχουν εντάξει στο καθημερινό τους πρόγραμμα κι έτσι καλό είναι να αποφύγετε τις ώρες αιχμής. Αν έρθετε ως την Κολοκύθα αλλά θέλετε να απομονωθείτε, μπορείτε να περπατήσετε νότια, όπου υπάρχουν οι δύο μικροί κόλποι του Βαγιού με άμμο και πέτρες και πολλά αλμυρίκια. Το Βαγί δεν φτάνει σε καμιά περίπτωση την ομορφιά της Κολοκύθας, ενώ κάποιες χρονιές μαζεύει πολλά φύκια. Είναι όμως η κατάλληλη επιλογή για γυμνιστές και όσους θέλουν να αποφύγουν τον συνωστισμό, ακόμη και τους τουριστικούς μήνες. Δίπλα στην παραλία υπάρχουν ίχνη μικρού πετροκοπιού πωρόλιθου

PictographReligious site Altitude 155 ft
Photo ofΙερός ναός του Ευαγγελιστού Λουκά Photo ofΙερός ναός του Ευαγγελιστού Λουκά Photo ofΙερός ναός του Ευαγγελιστού Λουκά

Ιερός ναός του Ευαγγελιστού Λουκά

Φτιαγμένος εξ ολοκλήρου με τοπική πέτρα δεσπόζει στο σημείο έχοντας υπέροχη θέα προς τη θάλασσα και τον κόλπο της Κολοκύθας. Είναι κατασκευασμένος στη θέση βυζαντινού ναού που, όταν ερήμωσε και γκρεμίστηκε στο μεγαλύτερο τμήμα του, μετατράπηκε σε μάντρα για τα πρόβατα. Η ιστορία του πως κτίστηκε εκ νέου είναι πραγματικά συγκλονιστική. Μας την διηγήθηκε ο άνθρωπος που έστησε ξανά το ναό σε αυτή τη θέση, ο Γιώργος Χαρούλης. Σύμφωνα λοιπόν με την περιγραφή του στην περιοχή αυτή, όταν ήταν πιτσιρικάς, ο παππούς του είχε νοικιάσει ένα χωράφι με χαρουπιές. Πήγαιναν εκεί την εποχή που μάζευαν τα χαρούπια, με το δίδυμο αδελφό του και βοηθούσαν όσο μπορούσαν. Κάθε βράδυ όμως ο μικρός Γιώργος όταν πήγαινε για ύπνο και πριν καν παραδοθεί στην αγκαλιά του Μορφέα έβλεπε να έρχεται και να στέκεται από πάνω του ένας άντρας που φορούσε λευκό χιτώνα. Δεν του μιλούσε και ούτε έκανε τίποτα άλλο από το να τον κοιτάζει. Ο Γιώργος τρόμαζε πολύ και σκεπαζόταν ολόκληρος με την κουβέρτα πιστεύοντας πως έτσι θα έφευγε. Μόλις όμως την κατέβαζε λίγο από το πρόσωπο του έβλεπε τον άντρα να στέκεται ακόμα εκεί. Αυτό συνέβη πολλές φορές και ο μικρός φοβόταν να το εκμυστηρευτεί στον παππού ή στον αδελφό του. Μεγαλώνοντας λίγο έφυγε για την Αθήνα και επέστρεψε μετά από δέκα χρόνια έχοντας ξεχάσει αυτή του την περιπέτεια. Η γιαγιά του, ως παιδί, του διηγούνταν όμως ιστορίες για μια εκκλησία, στη θέση που βρίσκεται σήμερα ο Άγιος Λουκάς. Του είχε πει μάλιστα πως κάποια στιγμή είχαν βάλει πρόβατα εκεί κι όταν γέννησαν τα θηλυκά τα μωρά προβατάκια βγήκαν παραμορφωμένα. Τα είχαν πάει τότε σε ένα παπά και τα διάβασε κι έτσι έγιναν καλά. Ένα βράδυ, μετά την επιστροφή του στην Κρήτη, είδε στο όνειρο του πως αυτή η εκκλησία, που του περιέγραφε η γιαγιά του, είχε γίνει μάντρα για πρόβατα. Μέχρι τότε δεν είχε πάει στην περιοχή για να δει σε τι κατάσταση βρισκόταν τα λιγοστά ερείπια. Το όνειρο όμως επαναλήφθηκε κι έτσι πήρε μια μέρα τη σύζυγο του και επισκέφθηκαν το σημείο που έβλεπε στον ύπνο του. Πράγματι τα ερείπια της εκκλησίας είχαν γίνει μάντρα. Προσπάθησε αρκετό καιρό να πείσει το βοσκό να απομακρύνει τα ζώα του από το σημείο κι όταν είδε πως δεν το έπειθε, τα απομάκρυνε εκείνος με το έτσι θέλω. Στη θέση που κανονικά θα υπήρχε το ιερό ο βοσκός είχε τοποθετήσει ελενίτ και εκεί άναβε το βράδυ φωτιά για να ζεσταίνεται. Η σκέψη πως πρέπει να ανακαινίσει το ναό και να τον αποκαταστήσει ήλθε αυτόματα και προς αυτή την κατεύθυνση άρχισε να κατευθύνει όλες τις δυνάμεις του. Η μητέρα του του έλεγε και του ξανάλεγε να σταματήσει την προσπάθεια γιατί ο τόπος αυτός την τρόμαζε, με όσα είχε ακούσει, όμως ο Γιώργος Χαρούλης το είχε θέσει ως στόχο ζωής. Βρήκε δύο άτομα από το χωριό να τον βοηθήσουν να ξεθάψουν τα θεμέλια της εκκλησίας, αφαιρώντας το παχύ στρώμα κοπριάς που κάλυπτε όλη την περιοχή. Όλοι στο χωριό του έλεγαν πως ματαιοπονεί γιατί εκεί δεν ήταν εκκλησία αλλά παλιός μύλος. Την ίδια άποψη είχε και ο ιερέας που έφερε από την Ελούντα για να δει το χώρο. Εκείνου όμως δεν του κολλούσε πως θα μπορούσε να είναι μύλος, έχοντας στραμμένη τη στρογγύλη προς την ανατολή, γιατί ένα τμήμα της μάντρας ήταν στρογγυλό, σαν το ιερό των ναών αλλά και των μύλων. Με τα πολλά που του έλεγαν για να τον αποθαρύνουν, μια μέρα που είχε μείνει μόνος στο σημείο, σήκωσε τα χέρια προς τον ουρανό και ζήτησε ένα σημάδι για να μπορέσει να συνεχίσει. Θυμάται πως αυτό συνέβη στη 1 μετά το μεσημέρι. Μετά έφυγε από την Κολοκύθα και γύρισε Ελούντα, ξάπλωσε να ξεκουραστεί και είδε στον ύπνο του μια Ωραία Πύλη ναού, με λευκό μάρμαρο, κι όσο προχωρούσε προς τα πίσω αυτό μαύριζε. Περιέγραψε στη μητέρα του το όνειρο κι εκείνη του επανέλαβε πως πρέπει να σταματήσει να ασχολείται γιατί την τρόμαζε όλο αυτό το σκηνικό με τα όνειρα. Εκείνος όμως ούτε να το ακούσει. Συνέχισε να πηγαίνει και να καθαρίζει τα Σαββατοκύριακα. Ένα απ αυτά τα Σαββατοκύριακα τα δυο παιδιά που τον βοηθούσαν δεν μπορούσαν να πάνε γιατί τους έτυχαν άλλες δουλειές. Τότε εκείνος ζήτησε τη συνδρομή δύο άλλων χωριανών του. Καθάριζαν λοιπόν με τις τσουγκράνες κι όταν ο ένας εξ’ αυτών κουράστηκε του είπε να πιάσει την τσουγκράνα και να συνεχίσει. Πράγματι την πήρε στα χέρια του και με το πρώτο τράβηγμα που έκανε στο χώμα αποκαλύφθηκε ένα κομμάτι λευκό μάρμαρο σαν εκείνο της Ωραίας Πύλης που είχε δει στο όνειρο του, με ένα σταυρό επάνω, (σήμερα αυτό το κομμάτι βρίσκεται στο αγιοθύριδο του Ιερού, πίσω από τον ξύλινο σταυρό). Κατάλαβε πως αυτό ήταν το σημάδι που είχε ζητήσει και η συγκίνηση του δεν περιγράφεται. Η Εφορία Αρχαιοτήτων άρχισε να ενδιαφέρεται για το σημείο κι έστειλε έναν αρχαιολόγο να παρακολουθεί την εξέλιξη των εργασιών. Πράγματι βρήκαν το παλιό δάπεδο και τα θεμέλια του ναού. Τις πέτρες που έβρισκαν τις τοποθετούσαν, κατά το κτίσιμο του νέου ναού, στα ίδια σημεία που τις είχαν αρχικά εντοπίσει. Με πολύ προσπάθεια και προσωπική δουλειά ο ναός τελείωσε και ο τότε Μητροπολίτης Νεκτάριος εξέφρασε την επιθυμία να είναι εκείνος που θα τον εγκαινίαζε. Πράγματι τα εγκαίνια του έγιναν την 1η Σεπτεμβρίου του 2013. Τα θαύματα όμως δεν σταμάτησαν εδώ. Από κατακόμβη που υπήρχε στην Ιταλία, κι από όπου είχε περάσει ο Άγιος Λουκάς, έστειλαν στο Γιώργο Χαρούλη μια φωτογραφία με τη μορφή του Αγίου που βρήκαν εκεί. Έτσι ταυτοποίησε πως ήταν ο Άγιος Λουκάς ο άντρας με το λευκό χιτώνα που τον επισκέπτονταν πιτσιρικά στο μετόχι με τα χαρούπια. Δυστυχώς η ιστορία αυτή για το Γιώργο Χαρούλη, παρά την ικανοποίηση που πήρε για την ολοκλήρωση του ναού, δεν είχε το πιο ευχάριστο τέλος. Αμέσως αφότου τελείωσε την ανέγερση του Αγίου Λουκά διαγνώσθηκε με σκλήρυνση κατά πλάκας. «Είχα αγχωθεί πολύ με το κτίσιμο, με τη γραφειοκρατία λόγω αρχαιολογίας, με το να φτιάξω ένα δρόμο που να επικοινωνεί η εκκλησία με το χωριό», μας λέει. Έφτασε μάλιστα μέχρι και να οδηγηθεί στη Δικαιοσύνη γιατί το 2000 έκτισε εκεί κι ένα πρόσθετο χώρο, ως κελί. Ενώ είχε ζητήσει νόμιμη άδεια του δόθηκε από την αρχαιολογία δύο χρόνια μετά, αφότου φυσικά εκείνος είχε κάνει όλες τις εργασίες. Σήμερα ο Γιώργος Χαρούλης είναι 63 ετών, πηγαίνει και περνάει το χρόνο του στο κελί του κάθε Σαββατοκύριακο φροντίζοντας η εκκλησία να μένει ανοικτή για τον κόσμο. Ειδικά τα τελευταία χρόνια δέχεται πολλούς επισκέπτες και πιστούς ο Άγιος Λουκάς καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου, ενώ εκεί, λόγω της ωραίας θέσης της, τελούνται κι αρκετά μυστήρια. Το μόνο που τον στεναχωρεί είναι που κάποιοι αφήνουν φεύγοντας και τα σκουπίδια τους. Ο ίδιος δεν είναι σε θέση λόγω της κατάστασης του να τα μαζεύει μια και κινείται με Π και δεν μπορεί να μείνει για ώρα όρθιος. Στον ιερό ναό του Ευαγγελιστού Λουκά στο νησί Κολοκύθα Ελούντας, βρίσκεται και η εικόνα του Αγίου Λουκά του ιατρού.

Photo ofΠαλαιοχριστιανική Βασιλική Ελούντας Photo ofΠαλαιοχριστιανική Βασιλική Ελούντας Photo ofΠαλαιοχριστιανική Βασιλική Ελούντας

Παλαιοχριστιανική Βασιλική Ελούντας

Η Παλαιοχριστιανική Βασιλική της Ολούντος (του 5ου αιώνα) βρίσκεται στη θέση Πόρος της Ελούντας και ανασκάφτηκε το 1937 και 1960. Πρόκειται για λαμπρό δείγμα θρησκευτικής αρχιτεκτονικής της εποχής της και μάλιστα θεωρείται ότι ήταν ο καθεδρικός ναός της αρχαίας Ολούντος, της βυθισμένης σήμερα αρχαίας πόλης της Ελούντας. Ανήκει στον τύπο της τρίκλιτης ξυλόστεγης βασιλικής με ημικυκλική αψίδα ανατολικά κι ένα επιμήκη νάρθηκα στα δυτικά. Η Ολούς ή Άλυγγος ήταν πιθανώς έδρα επισκοπής, καθώς έχουν εντοπιστεί κι άλλες βασιλικές σε κοντινή απόσταση. Το ψηφιδωτό δάπεδο της βασιλικής είναι από τα ωραιότερα σωζόμενα δείγματα στην Κρήτη με γεωμετρικά θέματα, αναπαραστάσεις δελφινιών, παγωνιών και επιγραφές δωρητών. Σημαντικότατο εύρημα είναι η επιγραφή της συνθήκης συμμαχίας Ολουντίων – Ροδίων και επιγραφή Ρωμαϊκών χρόνων που εκτίθενται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αγίου Νικολάου. Επίσης, φαίνονται ακόμη οι επιγραφές των κτητόρων – ιδρυτών του ναού που αναφέρουν «ΘΕΟΔΟΥΛΟΣ ΥΠΕΡ CΩΤΗΡΙΑC ΕΑΥΤΟΥ ΕΔΩΚΕΝ CΙΜΙCΙΟΝ ΕΝ. ΧΡΙΣΤΕ ΒΟΗΘΙ ΤΩ ΔΟΥΛΩ CΟΥ ΕΠΙΦΑΝΙ. ΑΝΤΑΞΙΟC ΥΠΕΡ CΩΤΗΡΙΑC ΕΑΥΤΟΥ ΚΑΙ ΠΑΝΤΟC ΤΟΥ ΟΙΚΟΥ ΑΥΤΟΥ ΕΔΩΚΕΝ CΙΜΙCΙΟΝ ΕΝ. ΗΛΙΟΔΩΡΟC ΥΠΕΡ CΩΤΗΡΙΑC ΕΑΥΤΟΥ ΕΔΩΚΕΝ CΙΜΙCΙΝ.»

Photo ofΝαός Αναλήψεως στον Πόρο Ελούντας Photo ofΝαός Αναλήψεως στον Πόρο Ελούντας Photo ofΝαός Αναλήψεως στον Πόρο Ελούντας

Ναός Αναλήψεως στον Πόρο Ελούντας

Η μονή της Αναλήψεως βρίσκεται στον Πόρο της Ελούντας, στο σημείο που υπήρχε η καταποντισμένη σήμερα Ολούντα. Την ημέρα της Αναλήψεως στο ναό αναβιώνει ένα ιδιαίτερο έθιμο. Μετά τον αγιασμό των υδάτων, οι γυναίκες της Ελούντας μπαίνουν στη θάλασσα και μαζεύουν μάτσα από φύκια και πέτρες, τα οποία συμβολίζουν τη σταθερότητα της ζωής

Comments  (1)

  • Tsitrona Jan 19, 2022

    I have followed this trail  View more

    Απαιτητική διαδρομή!

You can or this trail