Heybeliada Doğa ve Kültür Yürüyüşü ve Anıt Ağaçları

Korunmaya Değer Ağaç - Londra Çınarı - Platanus acerifolia

İskele Meydanı - Candan Kafenin bahçesinde Çap: 0.87 metre Boy: 15.00 metre Yaş: 92

Heybeliada Rum İlkokulu

Sahile açılan yolda Iiliasko Ikiz evlerinin hemen çapraz karsisındadir. Rum nüfus çok azaldığı için bina uzun zamadir okul olarak kullanılmıyor ve boş duruyordu. Restore edilerek Bizans ve Osmanlı müzik araştırmaları ve kayıt merkezi olarak kullanılacak.

Aya Triada Manastırı / Ruhban Okulu

Despotlar Manastırının yerinde olan bu manastırın ilk yapımı, 809 yılına kadar dayanmaktadır. Yapı zaman içerisinde çok sayıda onarım ve yeniden inşa görmüştür. 1894 yılındaki depremde tamamen yıkılmış olan bina, Pavlos Stefanovik tarafından 27 bin altına Fotiadis Kalfa ya (Periklis Fotiadis) yaptırılarak günümüze ulaşmıştır. Manastırın 1268-1278 yıllarında Patrik İosif in çabalarıyla yaptırılmış bir kütüphanesi bulunmaktadır. Bu kütüphane, bulundurduğu yazma kitap koleksiyonlarıyla Hristiyan dünyasında önemli bir yere sahiptir.

Anıt Ağaç - Sakız Ağacı - Pistacia atlantica

Çap: 1.24 metre Boy: 11.00 metre Yaş: 203 Ağaç Ruhban Okulu'nun deniz tarafındaki terasındadır.

Korunmaya Değer Ağaç - Zeytin Ağacı - Olea europaea

Çap: 0.86 metre Boy: 8.00 metre Yaş: 143 Ağaç Ruhban Okulu'nun deniz tarafındaki terasındadır.

Yordan Muradoğlu Köşkü

Mektep Sokak No:14 Köşkün yaptıranı ve ilk sahibi, Yordan Muradoğlu dur. Köşkün oldukça geniş olan bahçesinde iki artezyen kuyusu vardır. Köşk, 1983 yılına kadar Ruhban Okulu nun öğretmenlerine lojman olarak tahsis edilmiştir. Köşkün bahçe giriş kapısının üzerinde 1921 tarihi ve evin ilk sahibi Yordan Muradoğlu nun adı ve soyadının harfleri olan YM okunmaktadır.

Yüzyıl bitkisi - Agave americana

Kuzey Amerika'ya özgü olan bu bitki, süs bitkisi olarak dünyanın büyük bölümüne yayılmıştır. Agave bitkisinin özsuyundan "mezkal" denen içki elde edilir. Agave bitkisinin tequilana türünden elde edilen mezkala "tekila" denir.

Abbas Halim Paşa Köşkü

Abbas Paşa Sokağı No:5. Köşk ün ilk sahibi ve yaptıranı Prens Abbas Hilmi Paşa dır. Halk arasında Vidalı Köşk diye anılan köşk, günümüzde mevcut değildir. (Bahçe duvarının babaları durmaktadır. ) Köşkün bahçesi eskiden denize kadar uzanırmış ve bahçede bir de kayıkhanesi varmış.

Mavromatis Köşkü - İnönü Evi

Köşkü, Mavromatis yaptırmıştır.Eskiden Köşkün olduğu yerde Kostaki Antopulos Paşa nın ahşap köşkü bulunmaktaydı. 1894 yılı depremi sırasında yıkılan bu köşkün yerine, 1920 de Mavromatis tarafından bugünkü kagir köşk yaptırılmıştır. Bir tütün tüccarı olan Mavromatis in, ülkeyi terk edip Yunanistan a gitmesi üzerine bina İsmet İnönü ye geçmiştir (5 Eylül). Adanın ilk elektrik jeneratörü bu evde kullanılmıştır. Ayrıca 1935 yılında adaya gelen Atatürk, İnönü yü bu evde ziyaret etmiştir.

Halki Palas Oteli

Refah Şehitleri Cad. No: 94. Otelin ilk sahibi, Romanya uyruklu un tüccarı Aristodimos Kozmetos tur. İlk yapıldığı tarihte dört katlı ve iki bodrumlu olan otel 3934 m lik bir yer kaplamaktaydı. Alt katı oda ve kiler olan otel 1916 larda iki kattan ibaretti daha sonra üst katlar ve ek binalar eklenmiştir. 1900 lü yıllarda su bir büyük kuyu ve üç sarnıçtan karşılanmaktaydı. Otelin bir üst yola, bir de alttaki yola bakan tarafında iki girişi var. Alttaki giriş kapısının iki yanında ahırlar ve mandıra vardı. Bir yanda iki yük arabası ile bir yolcu arabasının atları barındırılır, diğer yanda ise otelin süt, yumurta gibi ihtiyaçlarını karşılayan 10 kadar inek, tavuklar ve domuzlar bulunurdu. Otelin iki bodrum katı tuğla kagir olarak inşa edilmiştir. Zemin ve üstündeki 3 kat ise ahşap konstrüksiyon üzerine ahşap kaplamadır. Döşemeleri de yine alaturka ahşap kaplı olup duvarları bağdadi sıvadır. Tavanı ise bezemeli klasik ahşap oyma motiflerle kaplıdır. Çatı orijinalinde Marsilya kiremidi kaplıdır ve servis merdivenin bulunduğu kulenin üstü bir seyir terasıdır. Halki Palas Oteli, 27 Ekim 1991 tarihinde şömine bölümünden çıktığı belirtilen bir yangın sonucu yanmıştır. Günümüzde ise otel aslına uygun bir şekilde tekrar inşa edildikten sonra Heybeliada nın tek oteli olarak kullanılmaktadır.

Orman Patikası

Halki Palas'ın yanından inip, etrafından dolaşınca asfaltın biter ve orman içinden giden manzaralı patikaya ulaşılır.

Orchis sp. - Orkide türü

Adaların zengin florasının nadide örneklerin bir yabani orkide türü.

Fotoğraf

Terk-i Dünya Manastırı

Hagios Spyridon (Türkçe karşılığıyla Terki Dünya) Manastırı, adanın güneybatı sahilindedir ve Çam Limanı olarak bilinen, hilal biçimindeki dev koyun batıda kalan ucunu oluşturan burunun üzerine kurulmuştur. Bu küçük manastır 1868’de, Aziz Spyridon’a adanmış bir keşişhane (skete) olarak Arsenios adıyla bilinen Trakyalı, genç bir keşiş tarafından açılmıştır. Fakat sonunda Cephalonia kent piskoposu Embariki Mazarakis, Arsenios’un katholikon’u ve keşişler için küçük bir yurt inşa etmesine yardım etmiştir. Manastır 1894 depreminde yok olmuş, fakat sonra asıl büyüklüğüne uygun olarak iki kez yeniden yapılmıştır. Peder Arsenios 1905’te öldüğünde bu manastırın bahçesine gömülmüştür. Manastır 1954’te Piskopos Athenagoras tarafından restore ettirilmiştir.

Hristos Manastırı - Hz. İsa’nın Başkalaşımı Manastırı

Adanın güneybatı ucundaki Baltacıoğlu Tepesi’nin zirvesinde küçük bir manastır daha bulunur. 1835’te Andonis Tsimas adında bir keşiş tarafından kurulan bu yapı da yine bir keşişhane olarak ortaya çıkmıştır. Fakat keşişhane en sonunda, Türkçe’de daha önce Hristos Manastırı ya da Makarios Manastırı (Makarios, eskiden burada görev yapmış bir keşişin adıdır) olarak bilinen Hz. İsa’nın Başkalaşımı Manastırı’na (Metamorphoseos tou Sotiros Christou) dönüşmüştür. Manastırdan bugüne kalan yalnızca küçük bir kilise ile buna bağlı bir evdir; her ikisi de tepenin zirvesinde büyüleyici bir manzaraya hakimdirler.

Rus Esirleri Anıtı

Osmanlı-Rus Savaşı’nda (1828-29) ölen Rus askerleri için Ada’da bir anıt dikilmiştir. Sonradan Deniz Kuvvetleri Makine Sınıf Okullar binasının bahçesinde kalan ve elinde çarların simgesini taşıyan bir mermer melek olan, etrafı demir parmaklıklarla çevrili anıtın kaidesinde Latin harfleriyle 1828-1829 rakamları vardır. Bir yanında Rusça, diğer yanında Rumca yazılar bulunmaktadır.

Çam Limanı

Çam Limanı'nda, nefeslenmek ve yemek, içmek için Sandal Cafe ve daha bir kaç tesis vardır.

Heybeliada Sanatoryumu

1924 yılında Atatürk'ün talimatıyla Heybeliada’nın güney tarafındaki Çamlimanı Mevkii’nde 16 yataklı olarak kuruldu. 1940’larda idare ve çalışanlar için ayrı binalar inşa edilerek hastanenin imkânları genişletildi. Hastanede ikinci Cumhurbaşkanı İsmet İnönü ve edebiyatçı yazar Rıfat Ilgaz gibi ünlü isimler tedavi gördü. 1954 yılından itibaren rehabilitasyon merkezi ve hemşire okuluna da evsahipliği yapmaya başladı. Türkiye'nin ilk pandemi hastanesidir. 2005 yılında Sağlık Bakanlığı tarafından kapatılmıştır.

Aya Yorgi Uçurum Kilisesi

Manastırı (Hagios Georgios tou Kremnou) kasabanın güney sahilinde (Büyükada’ya bakan yamaç), Deniz Lisesi Ordu Evi’nin hemen ötesinde bulunan pembe renkli bir komplekstir. Manastırın adında geçen “tou Kremnou” ya da “uçurumdaki” unvanı, yapının, denize bakan bir uçuruma kurulmuş olmasından kaynaklanır. AYA YORGİ Uçurum manastırı 1758 yılında Patrik 3.İonikios Karacas tarafından inşa edilmiştir. Uçurumun dibinde deniz kenarından kaya içinden çıkan suyu vardır. İonikos Karacas 1793 yılına kadar Heybelide bu manastırda oturmuş, vefatından sonrada kendisini bu bahçeye gömdürmüştür. AYA NİKOLA KİLİSESİ Bu kilise pek eski olmayıp,burada mevcut olan ve inşa tarihi bilinmeyen kilisenin yerine yapılmıştır. Bu kilise o zamanın ilk yerleşim bölgesinin etrafındaymış. Bu kilisede İsa'nın 12 havarisinin tasviri vardır. Bunlardan dördü incili yazan azizlerdir.

Kangelaris Ailesi Anıt Mezarı

19. yüzyılda Büyük Britanya İmparatorluğu’nun Gemlik Konsolosu Spyridon Kanglaris’in, erken kaybettiği güzeller güzeli eşi Sevasti için yaptırdığı anıt, ihtişamı ile büyülüyor. Eşinin ölümünün ardından 4 Ağustos 1868 tarihinde yaptırdığı anıtta yer alan sözler eşini ne kadar çok sevdiğinin kanıtı olarak gösterilir.

Değirmen Tepesine dik çıkan patika

Değirmen Tepesindeki büyük bayrak direğine kadar asfalt yok çıkmaktadır. Biz onun yerine biraz dik olan orman patikasını işaretlemeyi tercih ettik. Bu patikayı sağa ve sola doğru kesen patikalara sapmayın. Büyük bayrak direğine kadar hep dik çıkılıyor. Yorgunsanız, sağda asfalt yolu bulmak zor değil.

Kutrulomilo - Değirmen Tepesi

Halki’nin en yüksek tepesinde, Levantenlerin Kutrulomilo dediği değirmen kalıntılarına rastlanır. Manzara çok güzeldir. Zaman zaman arı kovanları oluyor. Yürüyüşlerin dikkatli olmaları yerinde olur.

Hüseyin Rahmi Gürpınar Evi

Türk edebiyatının önemli eserlerinden Şıpsevdi'nin yazarı, Osmanlı’nın son, Cumhuriyet’in ilk döneminde yaşamış Hüseyin Rahmi Gürpınar, 80 yıllık hayatının son 30 yılını Heybeliada’da bu evde geçirmiştir.

Aya Nikola Rum Ortodoks Kilisesi

Aziz Nikola Rum Ortodoks Kilisesi (Hagios Nikolaos), kasabanın ana meydanına egemendir. Kilise, neredeyse tüm erkeklerin denizci ya da balıkçı oldukları bir adaya uygun olarak, denizcilerin koruyucu azizi olan Aziz Nikola’ya adanmış bir Bizans kilisesinin yıkıntıları üzerine 1857 yılında kurulmuştur. Yapının mimarı Hacı Stefani Gaytanki Kalfa’dır. Kilise 1894’teki depremde hasar görmüştür; ancak kısa süre sonra onarılmıştır. Kilise, merkezi kaplayan yüksek bir silindirin tepesine örtülmüş kubbesi, dört destek payandası, dört kolunun üstündeki beşik kemerleri (barrel-vaulted), ve ana yapıdan bağımsız olarak yükselen çan kulesi ile plan açısından haç şeklindedir. Sunağın altında, 1775’te ölen Piskopos I. Samuel’in mezarı bulunur. Narteks’in önündeki ayrı bir yapı ise Aziz Paraskevi’nin kutsal çeşmesine (Hagia Paraskevi) ev sahipliği yapar.

Atatürk Anıtı

İstanbul Turizm Platformu (İTP); 258 kurumdan 370 temsilcisi ile İstanbul büyükşehir Belediyesi ve turizm sektörü arasında bağlantı kuran, turizme dair sorunları ve çözüm önerilerini sektörün kendisinden dinleyerek İstanbul Büyükşehir Belediyesi ile ilgili birimlerine aktaran, yeri geldiğinde sektör ve İBB'nin ilgili paydaşlarını bir araya getirerek iletişimi sağlayan bir yapıdır. Danışma Kurulu, Koordinasyon Kurulu ve 24 Turizm Komisyonundan oluşur. Bu projenin yürüyüş rotaları İstanbul Rehberler Odası (İRO) Doğa ve Yürüyüş Komisyonu, Anıt Ağaçlar içeriği İBB Park Bahçeler ve Yeşil Alanlar Müdürlüğü, kültür varlığı içeriği İBB Kültür Varlıkları Daire Başkanlığı tarafından oluşturulmuştur. İstanbul Rehberler Odası (İRO) bu projedeki katkılarını, 6 Şubat 2023 depreminde hayatını yitiren tüm meslektaşlarına adamaktadır.