CNME stadsnatuur wandeling: Belvédère berg - Zouwdal
Trail photos
Author
Trail stats
- Distance
- 3.64 mi
- Elevation gain
- 118 ft
- Technical difficulty
- Moderate
- Elevation loss
- 118 ft
- Max elevation
- 401 ft
- TrailRank
-
60
4
- Min elevation
- 301 ft
- Trail type
- Loop
- Moving time
- one hour 12 minutes
- Time
- one hour 26 minutes
- Coordinates
- 1029
- Uploaded
- October 16, 2020
- Recorded
- October 2020
near Borgharen, Limburg (Nederland)
Viewed 2318 times, downloaded 39 times
Trail photos
Itinerary description
Gedeeltelijk zijn zelfs aangelegd om beschermde soorten een nieuw leefgebied te bieden na het verleggen van de noorderbrug. Daarover later mee.
U kunt parkeren bij de start van de wandeling. De wandeling gaat enkele 100e meters over Belgisch gebied. Breng uzelf op de hoogte van regels en richtlijnen i.v.m. corona.
Waypoints
Photo
377 ft
Start met infobord
Zodra u het gebied in loopt ziet u dit informatie bord. Hier vind u meer informatie over het ontstaan van het gebied en een aantal bijzondere soorten. Het Belvédère gebied word al honderdduizenden jaren door mensen gebruikt. Archeologisch onderzoek op deze plek leverde vondsten tot wel 250.000 jaar oud op! Erg bijzonder zijn vondsten die wijzen op de bandkeramiekers, één van de eerste Europese volken die zich vestigden en steeds minder afhankelijk waren van jagen en verzamelen. De rijke lössgronden in Limburg waren zeer geschikt voor deze eerste boeren. Tot 1982 lag op deze plek een kiezelsteen groeve, door deze afgravingen ontstond er een groot gat. Het ontstane gat werd tussen 1970 en 1994 gebruikt als vuilstort door de gemeente Maastricht en andere Zuid-Limburgse gemeente. De 3.8 miljoen ton aan afval vormt nu de Belvédère berg, die na een periode van nazorg in 2006 is opgeleverd als natuurgebied.
Photo
295 ft
Bloemrijk grasland met uitzicht
Een groot deel van de Belvédère berg is aangelegd als bloemrijk grasland. Hier vind je plantsoorten als knoopkruid, wilde peen, duizendblad en streepzaad. Veel van deze soorten bloeien lang en zijn van grote waarde voor de insecten in het gebied. Niet enkel wanneer ze in bloei staan, de holle stengels van knoopkruid en de dichtgeklapte bloemen van wilde peen bieden veel insecten plek om te overwinteren. Op de achtergrond ziet u de kerktoren van het Maasdorp Borgharen. Net links daarvan is kasteel Borgharen te zien. De oorspronkelijke burcht werd gebouwd door de familie van Haren, waarnaar het dorp vernoemd is (Burcht van Haren).
Photo
394 ft
Zonneweide Belvédère
Maar liefst 30.000 zonnepanelen zijn door Volta Solar geplaatst op het plateau van de Belvédère berg. Jaarlijks goed voor ruim 10 miljoen KWh, voldoende om ongeveer 3000 huishoudens in stroom te kunnen voorzien. Een groot deel van de opgewerkte stroom word afgenomen door de universiteit Maastricht. Bij het aanleggen van de zonneweide is rekening gehouden met de natuur, wanneer je langs de hekken loopt zie je bijvoorbeeld dat er op verschillende plekken tunnels onder het hek door lopen. Zo kunnen dieren als de vos toch gebruik blijven maken van het terrein.
Photo
403 ft
Stortgas
De zwarte pijpen en andere elementen die (gedeeltelijk) ondergronds verwerkt zijn hebben te maken met stortgas. We lopen over een hele grote berg (huishoudelijk) afval. Dit afval word onder de grond afgebroken en bij dat proces komen allerlei gassen vrij. Vooral methaan komt veelvuldig vrij en is een sterk broeikasgas, dat willen we niet in het milieu hebben! De grote hoeveelheden methaangas die de eerste jaren vrijkomen worden daarom opgevangen en afgefakkeld, zo is de invloed op het milieu al veel minder. Wanneer de resten methaangas zo klein zijn dat dit niet meer mogelijk is worden deze laatste beetjes gas met behulp van bacteriën in de bodem afgebroken.
Photo
402 ft
Sloot
Variatie is hét toverwoord in de natuur. Variatie zorgt namelijk voor diversiteit. Kijk maar eens naar deze 'sloot' links van het pad, dit gedeelte ligt dieper dan het omringende grasland en daardoor blijft het vochtiger. Op deze vochtige grond groeien andere soorten planten dan op de droge grond er omheen. Deze zeegroene rus komt wel voor in de sloten, maar niet in de graslanden er omheen. De hellingen aan de rechter kant zijn nóg droger dan het vlakke grasland, daar groeien weer andere planten. Zo veel variatie doet de natuur altijd goed! Ook dieren maken graag gebruik van dit soort plekjes. De bijzondere rugstreeppad heeft ondiepe poelen nodig om zijn eitjes in te leggen. Een buitje in het voorjaar zorgt daar voor, waarna de rugstreeppad zijn gang kan gaan.
Photo
362 ft
Poorten voor de grazers
De bloemrijke graslanden in het gebied worden niet door mensen maar door dieren beheerd. Runderen en schapen lopen in verschillende tijden van het jaar over verschillende gedeeltes van het terrein. Deze manier van begrazen in fases zorgt voor meer diversiteit aan planten, en dus ook meer diverse dieren. Vaak is duidelijk te zien aan welke kant van de poort de dieren kort geleden nog gestaan hebben, dat zie je aan de planten.
Photo
401 ft
Zaadeters
Dode stengels klinkt niet erg spectaculair, maar ze zijn heel erg waardevol! Planten als de grote kaardenbol en het knoopkruid zitten tot lang in de winter vol met zaadjes. Verschillende vogelsoorten hebben dit soort zaadbronnen nodig om de winter door te kunnen komen, de planten worden helemaal leeg gegeten! Ook de stengels zelf zijn weer prima overwinter plekken voor allerlei insecten of insecteneitjes.
Photo
400 ft
Bakstenen en takken voor reptielen
De stenen puinrillen aan de éne kant en de houten takkenrillen aan de andere kant zijn aangelegd als leefgebied voor twee beschermde reptielensoorten: De muurhagedis en de hazelworm. Bij de herinrichting van het noorderbrug tracé kwam het leefgebied van deze dieren in de knel. Oude muren en takkenrillen werden (tijdelijk) afgebroken om de bouw van de nieuwe brug te faciliteren. Gelukkig is er in Nederland een goede natuurwet, die zegt dat je het leefgebied van deze dieren moet compenseren. Voordat men begon met het noorderbrug tracé is de Belvédère berg aangelegd. De hazelwormen en muurhagedissen die op andere plekken zijn weggevangen zijn hier weer uitgezet. De hazelworm is de enige pootloze hagedis in Nederland, ze worden daarom wel eens verward met slangen, maar zijn het niet. Deze pootloze hagedis komt in grote delen van Nederland voor, maar door hun verborgen levenswijze zie je ze niet vaak. Ze leven net onder de grond, tussen de bladeren en takjes vinden ze hun voedsel: slakken, wormen en andere ongewervelde. De muurhagedis is zo mogelijk nog specialer, in Maastricht leeft de enige natuurlijke populatie van deze soort in Nederland! Echt heel bijzonder. Deze warmte minnende hagedis komt in grote delen van Europa voor op rotsen en muren. De grootste hoeveelheden vind je in de hoge- en lage fronten, maar op steeds meer plekken heb je kans om ze tegen te komen.
Photo
306 ft
Schapen begrazing
Naast runderen worden ook schapen ingezet om het gebied te begrazen, en daar zijn we heel blij mee! Schapen en runderen eten beide andere plantsoorten en grazen op andere manieren. Deze verschillen in begrazing zorgen voor (het toverwoord!) variatie in de graslanden. Daar profiteren weer allerlei andere soorten van.
Photo
302 ft
Afwisseling grasland en struweel
Op de hellingen grazen vooral runderen, als je goed kijkt zie je meteen welke planten ze niet lekker vinden. Stukken kaalgegraasd gras worden afgewisseld met (braam)struweel. De runderen vinden bramen niet erg lekker, waardoor deze niet afgegraasd worden. Hier maken allerlei dieren gebruik van: Aan de zuidkant van zo'n braamkoepel is het windstil en schijnt veel zon. Vlinders, libellen en bijen gebruiken dit soort plekken om op te warmen. Aan de noordkant schijnt nooit de zon, hier ontstaan mossen op de bodems waar bijvoorbeeld de moshommel nesten kan maken. Binnen in de braamkoepel voelen veel dieren zich veilig voor roofdieren, vogels bouwen er hun nest, konijnen hun leger en muizen graven hun holletjes. Torenvalken hangen boven de braamkoepels om te jagen. Muizen verstoppen zich in de bramen, maar komen naar buiten om voedsel te zoeken. Dat heeft de torenvalk meteen in de gaten.
Photo
400 ft
Belvédère
Een frans woord dat vertaald kan worden als 'schoonzicht', dus vergeet zeker niet om even van het uitzicht te genieten! Helemaal aan de andere kant van Maastricht zie je fort Sint Pieter en en ENCI-toren, op het plateau van Margraten kun je de kerktoren van Cadier en Keer onderscheiden en ook de St. Jan op het vrijthof zie je eens vanuit een ander hoek.
Photo
400 ft
Grote zandkool
Op de warme, stenige bodems langs de puinrillen groeit grote zandkool. Dit plantje bloeit tot laat in het jaar met mooie, gele bloemen waar verschillende insecten op af komen. Mensen zijn ook fan van deze planten, in de supermarkt vind je deze soort als Rucola of raketsla, maar deze wilde variant is veel smaakvoller.
Photo
396 ft
Maastricht hasselt
Onderaan de berg lopen we tegen dit viaduct aan, de spoorlijn Maastricht-Hasselt. Deze is al een aantal jaar niet meer in gebruik, de natuur maakt hier dankbaar gebruik van. Op verschillende viaducten worden muurhagedissen aangetroffen en op het spoor zelf leeft (iets verderop) de levendbarende hagedis. Daarnaast gebruiken vleermuizen spoorlijnen, vooral de bomenrijen die er langs staan, als vliegroute.
Photo
390 ft
Langs het kanaal
Het meest zuidelijke stukje zuid Willemsvaart loopt langs de Belvédère berg. Nu word het nauwelijks meer gebruikt, maar lange tijd kwamen tal van goederen via de zuid Willemsvaart Maastricht binnen. Langs het kanaal is het nu heerlijk rustig en de bosjes staan vol met bomen en struiken als meidoorn, sleedoorn, iep, es, hondsroos en gelderse roos. Veel van deze struiken dragen bessen en zijn daarom waardevolle voedselbronnen voor diverse vogels. Tijdens mijn wandeling kwam ik zowel en sperwer als de havik tegen boven dit pad, jagend op de zangvogels die de bessen eten.
Photo
377 ft
Essen met essentak sterfte
De afgelopen jaren hebben essen in heel Europa het moeilijk. Ze worden aangetast door een agressieve schimmel die er voor zorgt dat takken van de boom afsterven. De ziekte is niet te bestrijden, dus om wegen en paden veilig te houden worden zieke takken, en soms hele bomen, verwijderd. Waar het veilig kan blijven de zieke bomen staan, ze zijn namelijk wel heel waardevol voor de natuur. In het dode hout gaan allerlei insecten leven, soorten zoals de specht en een boomkruiper jagen op deze insecten en eten ze op. Spechten maken daarnaast ook hun nesten in dode bomen. Dood hout doet leven!
Photo
370 ft
Iep
Typisch voor Zuid-Limburg is de iep. Deze boomsoort groei graag op onze voedselrijke, vochtige en kalkrijke bodem. Maar ook deze soort heeft het lastig en word aangetast door een schimmel. Deze schimmel word geholpen door een kevertje, de iepenspintkever. Dit kevertje kruipt onder de bast van deze bomen en neemt zo de schimmel met zich mee. Om dezelfde redenen zijn dode iepen net zo waardevol bijvoorbeeld dode essen. Één klein voordeel? De iepenspintkever maakt prachtige kunstwerkjes onder de bast van deze bomen.
Photo
362 ft
Hop
Zodra er een opening in het bosje is waar wat meer zonlicht doorheen valt groeit er hop. Deze plant kent iedereen van het bierbrouwen en is in de zomer direct te herkennen aan zijn sterke geur. De bloemen van deze plant worden hop bellen genoemd, deze hopbellen worden gebruikt bij het brouwen van bier.
Photo
316 ft
Belgie
Heel even een klein stukje door België, we lopen direct weer naar de Nederlandse grens.
Photo
321 ft
Opnieuw onder het spoor
Nog een viaduct van de spoorweg Maastricht-Hasselt. Van dit viaduct zijn nog geen muurhagedissen bekend, zoekt u met ons mee? Zodra u onder de brug door bent heeft u een mooi uitzicht over het Zouwdal.
Photo
321 ft
Nat en droog
Net als op de Belvédère berg zien we hier mooie variatie in plantgroei. Je kan echt goed zien dat planten allemaal hun favoriete groeiplek hebben en daar het beste groeien. Zo'n plek heet een biotoop of milieu, elke dier- en plantsoort heeft zijn eigen favoriete milieu. Zo zie je hier links in het vochtige milieu veel wilgen en af en toe een berk. Aan de andere kant, op de droge helling, groeit veel sleedoorn met af en toe een wilde kers.
Photo
335 ft
Eetbare struiken
Het belangrijkste natuurelement in een verder kaal Zouwdal is het aangeplante struweel. Langs het gehele fietspad is over een lengte van enkele kilometers een bijzonder divers bosje aangeplant. Veel van deze soorten komen van oorsprong veel in Limburg voor, maar zijn de laatste jaren steeds sneller afgenomen. Vaak zijn dit soorten waar vogels, eekhoorns, muizen, vossen en dassen graag van eten. Denk bijvoorbeeld aan de mispel, wilde appel, wilde peer, liguster, roos en vlier. In de stukjes grasland voor het bosje groeien kruiden als welriekende agrimonie en sint janskruid.
Photo
347 ft
Sloten
Ook in dit gebied worden de sloten veel gebruikt door de bijzondere rugstreeppad. 's avonds in het voorjaar hoor je deze padden naar elkaar roepen, een prachtig geluid.
Photo
348 ft
kruiden in de sloot
Een groot deel van het jaar staat er geen water in de sloten. Vaak zijn de bovenste randen van een sloot juist droger en voedselarmer dan het omliggende grasland. Hier vind je verschillende kruidachtige planten als biggenkruid, geel walstro, duizendblad en wilde marjolein.
Photo
352 ft
Wilde bijen
Op de hellingen van de slootjes ontstaan vaak steile plekken, zo steil dat zelfs planten er maar lastig kunnen groeien. Deze open grond word gebruikt door veel verschillende soorten wilde bijen, zij graven gangetjes in deze wandjes waarin ze hun eitjes afzetten. Een natuurlijk bijenhotel.
Photo
341 ft
Japanse duizend knoop
Ook in het Zouwdal: De japanse duizendknoop. Deze plantsoort komt van oorsprong (je raad het al..) uit Japan. In de jaren 70 en 80 werd deze soort veelvuldig ingevoerd naar Europa waar hij verkocht werd als tuinplant. Ondertussen zijn we er achter dat dit niet zo'n slim idee was, de japanse duizendknoop is een invasieve exoot. De plant groeit heel goed in Nederland (en de rest van de wereld) maar heeft hier geen natuurlijke vijanden. Dat betekend dat deze soort zich super snel voortplant en nergens door vertraagd wordt, de plant kan binnen enkele jaren tientallen vierkante meters natuur overnemen. Er groeit dan niks anders meer, alleen nog maar duizendknoop. Dit komt ons toverwoord (variatie) natuurlijk niet ten goede. Ook in de tuin is het ronduit gevaarlijk, de plant is zo sterk dat deze funderingen en gevels kapot drukt en zo grote schade veroorzaakt. In Engeland staat ondertussen 3000,- pond boete op het aanplanten van Japanse duizendknoop. Wanneer je de soort buiten je tuin laat verspreiden kan er zelfs een gevangenis straf opgelegd worden! De Europese wetgeving verplicht lokale overheden op te treden tegen invasieve exoten, daarom word de japanse duizendknoop in dit gebied actief bestreden.
Photo
357 ft
Oude kapel onder de lindes
Of beter gezegd, de kapel Onze Lieve Vrouw van Smarten. Deze kapel dateert uit 1921, maar op oude kaarten is te zien dat hier al enkele eeuwen een gebouwtje stond. In de eerste wereld oorlog diende de kapel als uitkijkpost, daarbij is de kapel dusdanig vernield dat deze opnieuw moest worden opgebouwd. Oorspronkelijk is de kapel waarschijnlijk geplaatst door de schutterij uit Lanaken. Na de aanleg van het Albertkanaal werd Lanaken van deze kapel afgesneden, waarna het enkel nog door inwoners van het Maastrichtse Caberg gebruikt werd.
Photo
350 ft
Stijlen taluds
De vele uitgestrekte akkers zijn voor de natuur niet erg interessant. Deze akkers zijn 'monoculturen', er groeit per perceel maar één plantsoort. Variatie en diversiteit zijn dus ver te zoeken. Gelukkig kan de natuur in dit soort gebieden zich handhaven op de stijlen taluds. Deze hellingen zijn niet geschikt om op te boeren, dus ontstaan hier eilandjes van bosjes en graslandjes.
Comments (2)
You can add a comment or review this trail
I have followed this trail verified View more
Information
Easy to follow
Scenery
Moderate
Mooie route, echter is de parkeerplek niet bereikbaar ivm afgesloten hekken. En de route kon niet gevolgd worden ivm begrazing door schapen met afzetting..
Afgesloten 🤔