Belgrat bentler

Sariyer Bentler Tabiat Parkı, İstanbul ili, Sarıyer İlçesi, Bahçeköy Mahallesi bitişiğinde Belgrad Ormanı içerisinde yer almakta olup, 11.07.2011 tarihinde 16,30 ha’lık alanı ile Tabiat Parkı olarak ilan edilmiştir. Belgrad Ormanındaki en güzel Tabiat Parklarından biridir. Osmanlı İmparatorluğu döneminde Şehrin su ihtiyacını karşılamak amacıyla birbiri ardına inşa edilen 7 adet bentten Valide Sultan Bendi (1796), Sultan Mahmut (II) Bendi (1839) ve Topuzlu Bend (1750) bu bölgede bulunmaktadır ve tabiat parkının adı buradan gelmektedir.

Karadeniz üzerinden kuzeyden esen rüzgarların beraberinde getirdikleri yağışı ilk olarak bıraktıkları Belgrad Ormanı, Haliç’i besleyen iki ana dereden biri olan Kağıthane Suyu’nun kaynağıdır. Bu kaynağı oluşturan tali derelerden bazılarının vadilerinin önü yüksek duvarlarla kapatılarak yapay göller oluşturulmuştur. Bu yapılar “bend” olarak adlandırılmışlardır. Bir yerin bend yapmak üzere seçilebilmesi için, vadinin yan duvarlarının, su derinliğinin fazla ve buharlaşma yüzeyinin az olacağı şekilde yüksek olması gerekmektedir. İstanbul’da bendlerin yapılmasının 2 nedeni vardır: Bunlardan ilki, şehrin günden güne artan su ihtiyacı, ikincisi ise özellikle kışın yağan yağmur ve kar sularının çevredeki köylere ve tarlalara zarar vermesidir. Suların fazla gelip bendleri doldurması durumunda ise su, bendin üstünde açılmış olan deliklerden çıkarak künkler ve demir borularla su yoluna aktarılır. Her bendin aşağısında bulunan demir kapı içinde ise suların taksim edildiği tertibat bulunmaktadır.

Bentler Tabiat Parkı'nın da içinde yer aldığı 5524 hektarlık Belgrad Ormanı, günümüze kadar ulaşabilmiş paha biçilemez mimari eserlere, yaklaşık 400 bitki, 169 kuş, 56 kelebek ve yüzlerce mantar türü ile birçok memeli hayvan, sürüngen ve amfibiye ev sahipliği yapmaktadır.

Adeta bir ağaç denizini andıran Belgrad Ormanı, Mezolitik Dönem'den itibaren ilkel topluluklara barınma ve avlanmaları için kucak açmış, daha yakın dönemlere gelindiğinde ise, Bizans İmparatorluğu döneminde büyük bir önem kazanmıştır. İlk olarak bu dönemde, yüzyıllar boyunca kesintisiz olarak sürdüreceği şehre içme suyu sağlama işlevine kavuşmuştur. Ormanın, şehrin can damarlarından biri olduğunun anlaşılması üzerine günümüzde hala dimdik ayakta duran Bozdoğan Kemeri (Valens Kemeri) gibi pek çok su yapısı inşa edilmiştir. İstanbul'a yapılan haçlı seferleri dolayısıyla su yapılarının büyük oranda tahrip olması ile eski önemini kaybetmeye başlayan Belgrad Ormanı, İstanbul'un fethinin ardından, Osmanlı İmparatorluğu'nun başkenti olmasıyla, özellikle Kanuni Sultan Süleyman döneminde Mimar Sinan tarafından Belgrad Ormanı'ndan Edirnekapı'ya kadar uzanan Kırkçeşme Su Yolunun inşa edilmesi ile tekrar önem kazanmaya başlamıştır.

Adını, Kanuni Sultan Süleyman'ın 1521 yılında Belgrad seferi dönüşünde beraberinde getirdiği Sırp savaş esirlerini yerleştirmesi nedeniyle "Belgrad" olarak adlandırılan köyden alan ormanın bütünlüğünün korunması için, Osmanlı padişahlarının neredeyse tamamı tarafından fermanlar verilmiştir.

Belgrad Ormanı yüzyıllar boyunca su üretimi fonksiyonuyla öne çıkmıştır, ancak 19.yüzyılın ikinci yarısından sonra ormanların işletilmesinde farklı bir bakış açısının benimsenmesi düşünülerek yurtdışından uzmanlar davet edilmiş ve bu tarihten sonra Belgrad Ormanı, Türkiye'de bilimsel temellere dayalı ormancılığın ilk adımlarının atıldığı ormanlardan biri olmuştur. 1910 yılında Bahçeköy’de Orman Mektebi âlisi’nin kurulmasıyla Belgrad Ormanı'nın eğitim-öğretim ve araştırma fonksiyonu da daha belirgin olarak gündeme gelmiş ve böylece günümüzde hala İstanbul Üniversitesi'ne bağlı olarak hizmet veren Orman Fakültesi'nin de esas temelleri atılmıştır. Yüzyıllardır süren gelenek Cumhuriyet'in ilanından sonra da bozulmamış ve orman su üretimi fonksiyonunun yanısıra, eğitim ve uygulama ormanı olarak sıkı bir şekilde korunmaya devam etmiştir. Bu yıllarda, dönemin Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK'ün imzasının olduğu 12.11.1924 tarihli bir kararname ile muhafaza teşkilatı takviye edilen Belgrad Ormanı'nın, bir anlamda ülkenin umudu olarak bakılan yeni nesil orman mühendislerinin yetiştirilmesi için de en uygun yer olarak görülmesi ile birlikte ülkenin ilk örnek orman işletmesi, orman fidanlığı ve ilk arboretumu gibi ilklere imza atılmıştır.

Belgrad Ormanı, 1953 yılında Bakanlar Kurulu kararı ile "Muhafaza Ormanı" olarak ilan edilmiş, 1956 yılında ise rekreasyonel faaliyetlere açılmıştır. İstanbul'da yaşayan büyük bir nüfusun ormandan, kültürel, estetik, turistik, eğlenme ve dinlenme gibi çeşitli yönlerden faydalanmasının sağlanması amacıyla Valide Sultan Bendi, Topuzlu Bend ve Neşet Suyu civarında piknik alanları yapılmış, daha sonra bu alanlar, ormanın benzer karakter taşıyan diğer yerlerine de dağıtılmıştır. Belgrad Ormanı içerisindeki Tabiat Parklarından biri olan Bentler Tabiat Parkı, ormanda günübirlik rekreasyonel faaliyetlerin gerçekleştirilebildiği, tarihi bendler gibi muhteşem güzellikteki mimari yapıların hemen yanıbaşında olması ve Bahçeköy merkeze yakınlığı ile oldukça ilgi çeken görülmesi gereken bir alandır.

Ulaşım: Bentler Tabiat Parkı'na, özel araçlarıyla gelenler için Belgrad Ormanı Bahçeköy Giriş Kapısı ve Belgrad Ormanı Kurtkemeri Giriş Kapısından olmak üzere 2 ayrı noktadan giriş yapılabilmektedir. Toplu taşımayı kullanacak olanlar Bahçeköy'e varış için Yenikapı-Hacıosman Metro hattını kullanarak Hacıosman'a geldikten sonra "42HM Bahçeköy-Hacıosman" otobüsü, Metrobüs kullanarak Zincirlikuyu'na gelenler "42M Bahçeköy-Zincirlikuyu" otobüsü, Taksim yönünden gelenler "42T Bahçeköy-Taksim" otobüsü, Beşiktaş yönünden gelenler "Bahçeköy-Beşiktaş" minibüsü, Sarıyer yönünden gelenler "153 Bahçeköy-Sarıyer" otobüsü veya "Bahçeköy-Sarıyer" minibüsü ile Bahçeköy'e ulaştıktan sonra yürüyerek ya da taksi ile Tabiat Parkına ulaşabilirler.