Αφέντης Χριστός, Ψαρή Μαδάρα

Από το δρόμο για Ομαλό και τη στάνη του Μαστραντωνάκη, ευθεία πάνω στα πλάγια και στην Ψαρή Μαδάρα για την κορυφή του Αφέντη. Το μονοπάτι βγαίνει ανηφορικά αλλά χωρίς πρόβλημα και πατιέται καλά. Ωστόσο, στο υψόμετρο μεταξύ των 1500μ και 1700μ, θέλει λίγο προσοχή μην ξεστρατίσετε, γιατί περιστασιακά δισκλαδίζεται προς άλλες κατευθύνσεις. Ορειβατικά μποτάκια υποχρεωτικά και καπέλο, στην αλπική ζώνη δεν υπάρχει φυσική σκιά. Νερό μαζί σας, υπάρχει βέβαια και η πηγή στου "Τσούνη το νερό", αλλά από εκεί ποτίζονται και τα οζά και δεν θα το σύστηνα. Υποχρεωτική η στάση για αγνάντεμα και φωτογραφίες στους δέτες "της Κυράς το πήδημα" (ή αλλιώς της Κυράς ο πόρος).

Δύο λόγια, εράνισμα από το διαδίκτυο, για την εκκλησία στην κορυφή:
Ο μικρού μεγέθους ιερός ναός έχει αφιερωθεί στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος, οπότε την 6η Αυγούστου συρρέουν για τον εορτασμό του προσκυνητές από την επαρχία Βιάννου, την πόλη του Ηρακλείου, το Οροπέδιο και το νομό Λασιθίου. Στη δεδομένη θέση υπήρχε σπήλαιο με βαθμωτή κάθοδο στη δυτική του όψη, το οποίο η μυθολογική παράδοση θέλει –παρότι μικρό– ως κατοικία του αρχηγού των Σαραντάπηχων της αρχαίας Κρήτης. Ενδεχομένως και σύμφωνα με τη μινωική πρακτική στο υψηλότερο σημείο κάθε βουνού, αποτέλεσε τοποθεσία για ιερό κορυφής, όπως μαρτυρούν τα ανάλογης περιόδου πήλινα αγαλματίδια που ανά καιρούς έχουν βρεθεί. Το Χριστιανικό εξωκλήσι αναφέρεται σε έγγραφο ήδη του 1343 (σ.σ. αλλά μάλλον πρόκειται για σύγχυση με άλλο ναό στην περιοχή Παρασυρτά) . Στη σημερινή του μορφή διαμορφώθηκε περί το 1992, με ενέργειες του τότε εφημέριου της Ενορίας Αγίου Γεωργίου του Αμιρά Βιάννου π. Εμμανουήλ Στρατάκη και τη σύμφωνη γνώμη του Μητροπολίτη Πέτρας και Χερρονήσου κ. Νεκταρίου (Παπαδάκη). Αρχιτεκτονικά, πρόκειται για μονόχωρο, θολωτό ναΐσκο άνευ τέμπλου, φιλοξενεί δε παλαιά πέτρινη εικόνα του Ιησού.