386 Vlagtwedde TerApel (Ol Graitje)

Begin: Bushalte Marke Vlagtwedde Eind: Busstation Ter Apel
Langs de Ruiten Aa

Het spoor van Ol Graitje (oude Grietje) liep door het dal van de Ruiten Aa en dat levert een prachtige wandeling langs de oeverpaden van het riviertje en het kanaal. De Spoorlijn is volledig verdwenen en liep zo’n beetje over de Wollinghuizerweg en de N976.
We starten in Vlagtwedde en haken aan op de Ruiten Aa die via de Westerwoldse Aa in de Dollard komt. Dat het dal zo breed is voor zo’n kleine rivier komt omdat hier ooit de Eems liep. Die heeft zijn stroom verlegd, maar het prachtige dal achtergelaten. Het woord Ruiten schijnt van onkruid of kruid (denk aan waterplanten) te komen. Parallel aan het riviertje loopt het Ruiten Aa kanaal, dat voor de afwatering en veentransport moest zorgen. Je kunt er nog op varen.
Vanaf Vlagtwedde lopen we door allerlei gehuchten zoals Weende en Wollinghuizen, waar we een pomphuisje tegenkomen dat de tram van water moest voorzien tijdens de tochten tussen Ter Apel en Winschoten. Men was destijds doodsbang bang voor voor Ol Graitje. In het begin mocht de snelheid de 20km/hr niet overschrijden. Later werd dat 35km/h.
We lopen door de Aa dalen naar Jipsinghuizen waar we het monument De Hel van Jipsinghuizen tegenkomen. Het staat er ter herinnering aan de mannen die in de crisistijd werden gedwongen de veengebieden te ontginnen. Het was inderdaad pure dwangarbeid, waarbij er nauwelijks iets verdiend werd.
We lopen verder naar Ter Borg. Er staan hier vier boerderijen die bewoond werden door families die zich naar de plaats vernoemden. Omdat het hier wat hoger ligt is, is het hier van oudsher bewoond en heeft het gehucht een geschiedenis. We stappen door naar Laude, dat evenals Ter Borg een kamp van de Nederlandse Arbeidsdienst kende. Het was een door de Duitsers ingesteld kamp voor tewerkstelling van zowel mannen als vrouwen. De geschiedenis herhaalde zich dus al na twintig jaar.
Het laatste traject voert over de onverharde weg langs het Ruiten Aa kanaal dat loopt tussen Bellingwolde en Ter Apel. Door de veenwinning had men de Aa niet meer zo in de hand en er was flink wateroverlast. Verder was het handig voor het vervoer van veen en aardappels, want het kanaal liep in het noorden verder naar Bad Nieuweschans. Je kunt er varen, maar geen schip gezien.
We komen aan in Ter Apel, waar in de dertiende een kloosterboerderij was en later een echt klooster (15de eeuw). Rondom het klooster zijn veel bomen gepland en het is aangenaam om hier de laatste meters langs de Ruiten Aa af te leggen en het dorp langs de voormalige Rijks HBS in Amsterdamse Schoolstijl, binnen te wandelen.
Destijds was Ter Apel een tramknooppunt. De Stationsstraat herinnert daar nog aan, maar aan de het busstation kunt je het niet meer zien.