263 GTM Arnhem - Dieren

Begin: NS Station Arnhem Eind: NS station Dieren

Tussen IJssel en Zoom
Trammetjes meden de hoge bergen van de Veluwe als de pest. Er ontstonden dus sporen aan de rand van de Veluwe (de zoom). Vanuit Doetinchem ontstonden de lijnen langs de IJssel en uiteindelijk liep er een spoor van Arnhem naar Dieren (1924) parallel aan de staatslijn Arnhem-Leeuwarden, die er al vanaf 1865 lag. Het maakt het gebied tussen de IJssel en de Veluwe er niet mooier van, want ook snelwegen (A348) persen zich door het landschap. De stoomtram liep voornamelijk langs de N348, wat nu een razend drukke provinciale weg is. Maar niet getreurd, het gebied lijkt een beetje op de Utrechtse Warande, waar veel rijken hun stulpjes hadden tussen de heuvelrug en Rijn. Zo ook hier.
We starten in Arnhem en lopen door de chique burgemeestersbuurt naar park Sonsbeek, waar je het unieke watermuseum kunt bezoeken en een drankje kunt drinken in de gelijknamige witte villa boven op de heuvel. We zoeken de spoorbaan weer op en lopen langs Klarendal, een sterk verbeterde volkswijk, waar je veel modewinkeltjes kunt vinden, want Arnhem heeft een modeschool. We passeren het oude Stationspostkantoor, wat in zijn geheel verplaatst is naar dit punt. Het werd in 125 stukken gezaagd en hier naar toe verhuisd. Ik begrijp nu waarom zo’n nieuw station in Arnhem aan budgetoverschrijding leidt.
We vervolgen de route door de wijk Molenbeke richting Enka fabrieken. Verrassend genoeg lopen hier de sprengen nog door de stad, waarvan er een uitmond in de Molenbeekvijver. We lopen in de spoorvork door de wijk Presikhaaf. Was het vroeger een topwijk met het modernste winkelcentrum van Europa, nu is het een volkswijk, die langzaam uit haar dal kruipt, maar het Presikhaafpark is mooi. We lopen tegen de A12 aan, waar we langs de schutting over het talud kunnen lopen naar kasteel Biljoen in Velp. Het 16de eeuwse kasteel is wonderwel gespaard gebleven omdat Lodewijk XIV er tijdelijk zijn hoofdkwartier had. We lopen weer terug naar het spoor en lopen langs de zoom richting Rheden. Het plaatsje ligt volledig ingeklemd tussen spoor , de A348 en de IJssel. Als je in de boort van de Arnhemsestraatweg blijft zie je goed, waar de rijken wilden wonen, namelijk aan de rand van de heuvels met een mooi zicht op de IJssel.
We passeren zo Rhederoord en Valkenberg en lopen richting De Steeg, alwaar we het prachtige kasteel Middachten kunnen bewonderen. Het stond er al in de Middeleeuwen, maar is ettelijke malen verwoest. Zijn huidige vorm dateert uit de 17de eeuw en opvallend: het is voortdurend bewoond geweest door allerlei Gelderse adellijke families zoals de Middachtjes, Bentinckjes, Vennecooltjes en de Van Redes. Nu wonen er de Van Ortenburgjes, die je graag ontvangen, want er exploitatiekosten zullen er wel zijn.
Het voorlaatste dorp is Ellecom, waar we het landgoed Avegoor passeren. Het gebied hier was ver voor de christelijke jaartelling bewoond zo aan de rand van zoom en rivieren.
De tocht eindigt in Dieren. Ook hier was een prachtig kasteel, maar als het de Fransen niet waren, dan altijd nog de Duitsers, die de boel nog net even voor de bevrijding in de hens hebben gezet. Dieren werd ontsloten door de spoorlijnen naar Arnhem, Zutphen en Apeldoorn en is beroemd om zijn fietsfabriek van Gazelle. Een industrie die volledig opleeft vanwege de trapondersteuning.