Białystok - Jurowce - Chraboły - cmentarz żydowski w Knyszynie - Knyszyn

Start w Białymstoku przy wyjeździe na Augustów. Szlak prowadzi ścieżką rowerową i asfaltem do Jurowiec. Odcinek od Jurowiec do Chraboł przez las, od Chraboł do cmentarza traktem królewskim. Większość trasy to drogi szutrowe dość dobrej jakości.

"Cmentarz żydowski w Knyszynie to nekropolia wyjątkowa, nie tylko w skali ogólnopolskiej. Leży na XVI-wiecznych groblach sadzawek Zygmunta Augusta. Sadzawki te, cenny element komponowania przestrzeni według renesansowej estetyki, są jedyną pozostałością knyszyńskiej rezydencji ostatniego króla z dynastii Jagiellonów. Umiejscowienie wokół nich kirkutu paradoksalnie ocaliło je przed rozoraniem i rozparcelowaniem.

Jednocześnie położenie cmentarza właśnie na groblach, poza miastem, zapobiegło jego dewastacji. Dwa zabytkowe elementy ocaliły się nawzajem tworząc miejsce niezwykle cenne z punktu widzenia historii i architektury krajobrazu." [knyszyn.pl]

Więcej o legendach i historii tego miejsca na stronach http://www.kirkuty.xip.pl/knyszyn.htm
oraz http://www.knyszyn.pl/asp/pliki/download/folder_-_kirkut_w_knyszynie.pdf

O specyfice cmentarzy żydowskich i podlasiu "Według zasad religii mojżeszowej, każdy nagrobek, jak i cały cmentarz, jest nienaruszalny, nieograniczenie trwały tak długo, jak znana jest jego lokalizacja.

"Grób i cmentarz dla Żyda są rytualnie nieczyste i czynią nieczystym każdego kto znajduje się w promieniu około 2 metrów od nich.
(...)Na grobie zapala się świecę i pozostawia kartki z prośbami do Boga. Nie ma natomiast zwyczaju sadzenia i składania kwiatów /są one przeznaczone wyłącznie dla żywych/. Nagrobek lokowano prawdopodobnie w nogach zmarłego, a napis zwykle od strony wschodniej. Wykuty on był w języku hebrajskim i zawierał podstawowe informacje o zmarłym: jego imię, imię ojca, wyliczano też zalety i dobre uczynki zmarłego. Od XVI w. w górnej części płyty pojawiły się płaskorzeźbione symbole. Ilustrują one pewne cechy zmarłego, zaś dla zwiedzających są wskazówką do odczytania jego pozycji, roli i zasług."
[http://www.e-monki.pl/skutnik/zydowskie_cmentarze.html ]

Opis trasy powstał w ramach projektu “Dziewczyny wychodzą z szaf!” – upełnomocnienie kobiet nieheteronormatywnych z Białegostoku i okolic. Projekt realizowany jest przez Stowarzyszenie 9dunastych z Białegostoku i finansowany przez Kampanię Przeciw Homofobii w ramach programu grantowego "Razem możemy więcej!"