Iranshahr, Daman, Bampour از ایرانشهر تا بمپور

در ادامه سفر در استان سیستان و بلوچستان که از زابل و هامون در شمال آن آغاز کردیم، با گذر از زاهدان، میرجاوه و خاش، حال راهی ایرانشهر هستیم... ایرانشهر و بمپور برگی از تاریخ این استان پرجاذبه و معرفی نشده هستند.





از خاش تا ایرانشهر تقریباً 150 کیلومتر فاصله است و جاده خروجی از خاش تا کمی بعد دو بانده است و پس از آن جاده های دوطرفه استان از سر گرفته می شود. هوای مطبوع شهر خاش که تقریباً 1400 متر از سطح دریا ارتفاع دارد را کم کم فراموش می کنیم و رفته رفته با نزدیک شدن به ایرانشهر هوای گرم خودنمایی می کند.



روستای دامن در 30 کیلومتر مانده به ایرانشهر و مرکز دهستان دامن، اولین مقصد ماست. این دهستان با داشتن موهبتی چون رود دامن سیراب می شود و تا چشم کار می کند نخلستان دیده می شود. در بین این نخلستان ها مزارع پیاز، باقالی و گوجه و حتی برنج نیز دیده می شود.



نوروز است و در اینجا فصل باروری درخت خرما و مردانی که سخت مشغول انجام این کار هستند و در کمک به گرده افشانی، خوشه های داخل غلاف درخت نر را بر روی ماده می گذارند. در برخی مناطق گرمسیر تر این کار در اسفند ماه انجام می شود.





با ادامه مسیر از دروازه معروف دامن نیز گذر می کنیم. و به سوی ایرانشهر می رویم. مقصد مرکز شهر است. جایی که قلعه ناصری در آن جا واقع است. منطقه ای شلوغ که بازار ایرانشهر نیز در همین نزدیکی است.

قلعه خشتی ناصری که حالا از آن چیزی جز حصار باقی نمانده و متاسفانه تخریب شده به واقع یکی از قلعه های بزرگ استان سیستان و بلوچستان پس از بمپور است که ساخت آن به دوره قاجار باز می گردد و مقر حکومتی بلوچستان بوده و در دوره های دیگر استفاده نظامی نیز می شده. زمانی کاربری مدرسه داشته و تا زمانی که بنا به تصمیمی عجیب کاملا فضای داخلی تخریب می گردد.

مساحت زیاد این قلعه مربع شکل حکایت از مجموعه کامل دارد. از قلعه که خارج می شویم، آنسوی خیابان محل توقف ماشین های بمپور است.

ظهر است و فشار خورشید در ایرانشهر حوصله را کم می کند. از راهنمایان میراث که در قلعه ناصری بودند اطلاعات جسته گریخته ای از روستاهای بمپور گرفتم و از تپه های شنی اطراف گفتند. ولی زمان و هوا اجازه گشت بیشتر نمی داد. با اینحال می بایست این بخش از سفر را قبل از رفتن به سرباز کامل کرد. راهی بمپور می شویم. از مرکز شهر ایرانهشر تا قلعه بمپور 27 کیلومتری مسیر در پیش است. تابلوی زنگ زده و بی جانی معرف مکانی با نام قلعه بمپور است و به کاوش های باستانی اشاره کرده. در کتابچه میراث می خواندم که این تپه که قلعه بر آن بناست مصنوعی است و تاریخ آن خیلی مشخص نیست. اشاره به دوره نادرشاه افشار کرده و گمانی زده که قدیمی تر از این دوران است.

از تپه خاکی که بسیار خاک آن نرم است بالا رفته و حرارت خاک را ر روی پای صندل پوشیده حس میکنم. حصار خشت و گلی را گذر کرده و حال در مرکز قلعه بمپور هستیم. جستجوهای پراکنده تاریخ منطقه را حتی تا ساسانیان عقب رانده است. با این همه مرکز مهمی بوده که سال ها مقر حکومت نیز بوده است و تا همین صد سال اخیر محل جدال نیروهای حکومتی و حاکمان محلی بوده که اینچنین ویران شده است.

از داخل قلعه نیروگاه حرارتی بمپور نیز کمی دورتر دیده می شود.

دنبال کردن آثار تاریخی و باستانی در این استان بسیار سخت است. تعدد آثار، فواصل جاده ای زیاد، تخریب شدید آثار(به گونه ای که برای بازدید کنندگان عادی چیزی قابل عرضه ای نیست) و کمبود اطلاعات راجع به آنها بسیار مشهود است. امیدوارم روزی با راهکاری مناسب و کم هزینه پتانسیل های خاموش به فرصت های گردشگری تبدیل شوند. به ایرانشهر باز می گردیم و خود را .
برای رفتن به یکی از زیباترین شهرستان های استان یعنی سرباز آماده می کنیم.

ادام مطلب و عکس ها در وبلاگ سفر به طبیعت ایران
www.afracamp.ir

کلمات کلیدی: استان سیستان و بلوچستان, ایرانشهر, دهستان دامن, روستای دامن, روستای آبادان, قلعه ناصری, قلعه بمپور