Gramos Mt, Gramusta-Sakuli 2414m ( Γράμος Σακούλι )

Γράμος, Γράμουστα-Σακούλι 2414μ-Γράμουστα, Κυκλική.

Εύκολη διαδρομή ορειβατικού ski στον Γράμο. Εκκίνηση από τον οικισμό Γράμουστα σε υψόμετρο 1400μ, όπου πλέον η πρόσβαση είναι ευκολότερη, με μόνο 7 χλμ βατού ( 3Α ) χωματόδρομου. Οι κλίσεις είναι εξαιρετικά βατές, ενώ με πλήρη χιονοκάλυψη, η διαδρομή μπορεί να προσφέρει απρόσκοπτη κατάβαση μέχρι το σημείο εκκίνησης. Η όποια δυσκολία της διαδρομής έγκειται στην σωστή εύρεση πορείας, καθ' ότι οι πλαγιές στα ανατολικά της κορυφογραμμής που σχηματίζει η κορυφή Σακούλι, παρουσιάζουν αρκετές πτυχώσεις και ρεματιές, ορισμένες εκ των οποίων βαθιές. Η παρούσα καταγραφή αφορά ανάβαση στα τέλη Μαρτίου 2019 με χιονοκάλυψη από τα 1700μ και άνω. Να επισημανθεί πως στην Γράμουστα λειτουργεί ξενώνας κατόπιν συνεννόησης. Επίσης το παραμεθόριο χωριό φυλάσσεται από στρατιωτικό φυλάκιο, που είναι επανδρωμένο καθ' όλη την διάρκεια του έτους.

Περιγραφή:

Εκκίνηση από τον οικισμό Γράμουστα ( 1400μ ). Νερό μπορούμε να βρούμε σε πηγή σε κιόσκι, πίσω ( ανατολικά ) της εκκλησίας. Ακολουθούμε τον κεντρικό χωματόδρομο με κατεύθυνση νότια. Σε υψόμετρο 1430μ συναντάμε διασταύρωση με διακλάδωση που στρέφεται Βόρεια. Την ακολουθούμε και αμέσως εισερχόμαστε σε κτηνοτροφικό διακλαδιζόμενο μονοπάτι που κινείται δυτικά. Σε υψόμετρο 1580μ τεμνίζουμε χάραξη νεότευκτου τρακτερόδρομου που κινείται στην ακμή ράχης. Εναλλακτικά μπορούμε να προσεγγίσουμε τον τρακτερόδρομο από την αρχή, αντί του μονοπατιού. Συνεχίζουμε με κατεύθυνση δυτική. Στην παρούσα καταγραφή η χιονοκάλυψη επέτρεψε την συνέχεια με φώκιες από υψομέτρου 1800μ και άνω.

Φτάνοντας σε υψόμετρο 2000μ στρεφόμαστε ΝΔ σε υψίπεδα. Η Λάκκα στην βάση της κορυφής Σακούλι είναι ορατή και την σημαδεύουμε. Εντοπίζοντας την βέλτιστη πορεία στο διαρκώς διακοπτόμενο από ρηχές ρεματιές πεδίο, συνεχίζουμε προς τα ΝΔ. Σε υψόμετρο 2100μ το πεδίο είναι και πάλι φυσιολογικό, και η ανάβαση απρόσκοπτη. Συνεχίζουμε επί της λάκκας και κερδίζοντας ύψος, στρεφόμαστε Δυτικά, με στόχο το διάσελο μεταξύ της κορυφής της Σακούλι και μικρής ανώνυμης απόληξης που 'προστατεύει' την αλπική Λίμνη Γκίστοβα από Βορρά.

Προσεγγίζοντας το διάσελο σε υψόμετρο 2370μ, απομένει ελάχιστη υψομετρική για την κορυφή. Συγχρόνως αποκτούμε για πρώτη φορά στην διαδρομή θέα προς τα Δυτικά, στις κοιλάδες της Αλβανίας. Απομένουν 70μ υψομετρική μέχρι την κορυφή προς Βορρά, επί της βατής ράχης, η οποία συγχρόνως ορίζει την συνοριογραμμή των δύο κρατών. Εδώ να επισημανθεί πως σε μικρή απόσταση από το διάσελο στα ΝΔ, βρίσκεται και η κορυφή Βάριμπομπ 2400μ, η μοναδική κορυφή του Γράμου εκτός των συνορων της Ελλάδος. Προτού προσεγγίσουμε την κορυφή της Σακούλι, περνάμε από μικρή προκορυφή με ίχνη οχύρωσης ( αμπρί ), απόρροια των γεγονότων του Εμφυλίου 1946-1949. Στην κορυφή στέκει συνοριακή πυραμίδα αλλά και υψομετρικός στύλος της ΓΥΣ.

Ακολουθεί η κατάβαση με ski, η οποία αν και αρκούντως εύκολη, είναι ευχάριστη. Αρχικά κατευθυνόμαστε στην λάκκα και στην συνέχεια προκειμένου να σκιάρουμε απρόσκοπτα, στρεφόμαστε Ανατολικά, σε ήπια και πλατιά ράχη. Συνεχίζουμε την κατάβαση σε αλλεπάλληλες πλαγιές και μικρές ρεματιές και προσεγγίζουμε στάνη σε υψόμετρο 1800μ. Λίγα μέτρα χαμηλότερα από αυτήν ( 1750μ ) περνά ο κύριος χωματόδρομος που ξεκινά από την Γράμουστα και καταλήγει Νότια της Φακού στις πηγές του Αλιάκμονα. Στο σημείο αυτό του δρόμου στην παρούσα καταγραφή, ολοκληρώθηκε η χιονοδρομία ελλείψει χιονοκαλυψης χαμηλότερα.

Ακολουθούμε πλέον τον δρόμο, με κατεύθυνση Βόρεια. Σε υψόμετρο 1650μ ο δρόμος χάνει ύψος με στροφές, στοχεύοντας σύμπλεγμα από στάνες. Αποφευγοντας τις στροφές του δρόμου, ακολουθούμε ευκρινές κτηνοτροφικό-πεζοπορικό μονοπάτι συντόμευσης.

Σε υψόμετρο 1480μ προσεγγίζουμε την στάνη-στάνες, και ακολουθούμε ξανά τον δρόμο. Αρχικά θα πρέπει όμως να διανύσουμε μαζί του εγκάρσιο εποχιακό ρέμα με την όποια ποσότητα νερού αυτό παρουσιάζει.

Η ολοκλήρωση της διαδρομής στο χωριό, απέχει πλέον ελαχιστα.


- H ονομασία Γράμος, προέρχεται από το ξενικό Gramoz ( Σλαβικής, Αλβανικής ή Βλάχικης προέλευσης. Στα Σλάβικα gramoz πιθανότατα σημαίνει χαλίκι ) . Κατά συνέπεια καθ' ότι η ονομασία αποτελεί εισαγωγή στην Ελληνική γλώσσα, γράφεται με ένα 'μ'.

Γρηγόρης Τζομάκας